Samenwonen en een eigen woning: de haken en ogen

Als je ervoor kiest om te gaan samenwonen, komt daar soms nogal wat bij kijken. Over een aantal dingen moet je goed nadenken, om problemen in de toekomst te voorkomen. Zeker als een van jullie een koophuis heeft. Want wordt de ander dan mede-eigenaar? Of willen jullie dit gescheiden houden? 

Samenwonen in het huis van de ander

Stel, jouw partner heeft een eigen woning. Jij hebt een huurwoning en bent eigenlijk nooit meer thuis. Dan is de beslissing soms snel genomen om de huur op te zeggen en bij de ander in te trekken. Die heeft ruimte zat en je bent er toch altijd al. Even wat ruimte maken in de kledingkast, wat keuzes maken qua meubilair en het is geregeld. Of toch niet?

Financiële afspraken als je gaat samenwonen

Denk eerst na over jullie gezamenlijke financiën als je gaat samenwonen. Dat begint al met de verdeling van de maandelijkse kosten. De vaste lasten en de boodschappen; het is logisch om die kosten te delen als je samenwoont. Dat kan op verschillende manieren. Allebei een gelijke bijdrage, of een gelijk percentage van je netto inkomen, of allebei hetzelfde overhouden om vrij te besteden. Je kiest daarin een verdeling die voor jullie allebei goed voelt.

Extra afspraken bij een eigen woning

Maar als een van jullie een eigen woning heeft, moet je over meer zaken nadenken. Bijvoorbeeld over de betaling van aflossing voor de hypotheek. Moet de partner van wie de woning niet is, daar wel aan meebetalen? Of krijgt diegene in ruil daarvoor dan ook recht op een deel van de waardestijging (als die er is)? Jullie kunnen er ook voor kiezen om de partner die geen eigenaar is, alleen mee te laten betalen aan de hypotheekrente. 

Hoe zit het met jullie rechten?

Wat als de liefde bekoelt? Hoe zit het dan met jullie rechten qua wonen? Zolang een van jullie voor 100% eigenaar van de woning is en blijft, en jullie verder niets geregeld hebben, heeft de ander eigenlijk geen enkel recht. Handig dus om hierover het een en ander vast te leggen. 

Samenlevingscontract

In een samenlevingscontract kunnen jullie zelf afspraken vastleggen over het samenwonen, én over wat er gebeurt als jullie stoppen met samenwonen. Je kunt er ook voor kiezen om een notaris in te schakelen voor het opstellen van een samenlevingscontract. Dat heet een notarieel samenlevingscontract. Als jullie bijvoorbeeld ook afspraken willen vastleggen over wat er gebeurt als een van jullie overlijdt, is dit een aanrader. Deze afspraken zijn namelijk alleen geldig als ze in een notarieel samenlevingscontract staan,  

Probleem bij overlijden

Wat als de partner die eigenaar is van de woning komt te overlijden, en jullie geen afspraken hebben vastgelegd over de rechten van de ander? Naast het grote verdriet krijg je dan ook te maken met een woonprobleem. De achterblijvende partner heeft geen enkel recht op de woning. De erfgenamen van de woningeigenaar kunnen je zó wegsturen.

Om dit te voorkomen is een testament een oplossing. Daarin leggen jullie vast dat de woning voor de partner is, als de eigenaar van de woning wegvalt. Je kunt ook een verblijvingsbeding opnemen in een notarieel samenlevingscontract. In het kader van de erfbelasting is het ook van belang om te checken of je wel als fiscaal partner gezien wordt. Anders moet je misschien wel heel veel erfbelasting betalen, terwijl je dit kunt voorkomen.

Mede-eigenaar worden

Misschien vinden jullie het samen wel eerlijker als jullie allebei eigenaar van de woning zijn. Dan verkoopt de eigenaar een deel van het eigendom aan de partner. Dat moet bij de notaris geregeld worden en kost dus geld. Er moet een overdrachtsakte opgesteld worden, er moet overdrachtsbelasting worden betaald over de verkoopwaarde van het deel dat wordt overgenomen en de hypotheek moet op twee namen gezet worden. Vanaf dat moment ben je mede-eigenaar en hoofdelijk aansprakelijk voor de hypotheekschuld. Hoofdelijk aansprakelijk betekent dat de bank bij jou – net als bij je partner – kan aankloppen voor terugbetaling van de hele schuld.

Trouwen of geregistreerd partnerschap

Je kunt er ook voor kiezen om geregistreerd partnerschap aan te gaan, of te trouwen. Maar sinds 2018 doe je dat automatisch in beperkte gemeenschap van goederen. Bezit dat je hebt vergaard voor het geregistreerd partnerschap of huwelijk, blijft persoonlijk. Je wordt dus tegenwoordig niet automatisch mede-eigenaar van de woning. Je kunt er natuurlijk wel voor kiezen om alsnog in volledige gemeenschap van goederen te trouwen of geregistreerd partnerschap aan te gaan. Hiervoor moet je echter alsnog een bezoek brengen aan de notaris.

Samenwonen met een eigen woning: weet wat je doet!

Welke kant je ook opgaat, het is belangrijk dat je weet wat je doet. Laat je goed informeren, praat met een notaris. Dat kost dan wel geld, maar kan je een hoop ellende besparen. Bereid je alvast voor op je bezoek aan de notaris met dit gratis handige e-book 'Naar de notaris'.