Eigenwoningforfait: wat betekent de afschaffing Wet-Hillen voor jou?

Een eigen huis kopen is een hoogtepunt in je leven. Een duur hoogtepunt, dat wel. Want naast de koopsom en bijkomende kosten, moet je ook belasting betalen over jouw droompaleis. Dat noem je eigenwoningforfait. Voorheen kon je daar dankzij de Wet-Hillen nog voordelig gebruik van maken als jij geen hypotheekschuld meer hebt. Maar in 2019 is deze wet afgeschaft. Wat hield deze wet in? En, belangrijker nog: wat betekent de afschaffing ervan voor jou?

Het eigenwoningforfait, wat is dat ook alweer?

Het eigenwoningforfait (EWF) is een fiscale bijtelling op je belastbaar inkomen. Dit als een soort vergoeding voor het bezit van een eigen woning. De Belastingdienst ziet jouw huis namelijk als een bron van inkomsten. Met een eigen woning hoef je immers niet te huren, je bouwt vermogen op en je kan (een kamer in) je huis verhuren - ook al mag dit officieel niet van de meeste geldverstrekkers.

Minder belastingvoordeel

Door het EWF zou je dus in principe meer belasting moeten betalen. Gelukkig biedt de Belastingdienst je ook fiscaal voordeel. De hypotheekrente die je jaarlijks betaalt, mag je namelijk juist weer aftrekken van je belastbaar inkomen. Dit is voordelig, maar door de bijtelling van het EWF wordt het belastingvoordeel van de hypotheekrenteaftrek kleiner of zelfs nul.

Het belastingvoordeel van de hypotheekrenteaftrek wordt overigens wel steeds minder. Het percentage waartegen de hypotheekrente mag worden afgetrokken, daalt sinds 2020 namelijk met 0,3% per jaar. Daarover lees je meer in het artikel ‘Belastingaangifte als woningeigenaar’.

Bijtelling op je belasting

Het EWF is dus een soort drempel voor de hypotheekrenteaftrek. Maar als jij je hypotheek bijna of helemaal hebt afgelost, kan het voorkomen dat het EWF hoger is dan het bedrag dat je mag aftrekken aan hypotheekrente. In dat geval heb je dus eigenlijk geen recht meer op hypotheekrenteaftrek. Sterker nog: Je hebt eigenlijk een bijtelling op de belasting die je moet betalen.

Belasting over je hypotheekschuld

Wacht even, een bijtelling? Dan word je dus benadeeld als je je hypotheek hebt afgelost? Omdat dit niet helemaal eerlijk is, is in 2005 de Wet-Hillen in het leven geroepen. Deze fiscale regeling zorgde ervoor dat je een extra bedrag kon aftrekken van je belastbare inkomen, zodat het verschil tussen het EWF en de hypotheekrente verdween. Hierdoor hoefde je onderaan de streep geen EWF te betalen.

Wet-Hillen afgeschaft

Volgens het huidige kabinet is de regeling echter niet langer nodig. Als je een nieuwe hypotheek afsluit, moet je deze tegenwoordig namelijk sowieso binnen dertig jaar aflossen. Alleen dan heb je recht op hypotheekrenteaftrek. De Wet-Hillen wordt niet in één keer afgeschaft. Er zal een overgangsregeling komen, waardoor de wet in de periode van 2019 tot en met 2048 stapsgewijs wordt afgebouwd.

Steeds meer eigenwoningforfait

Goed, aan het EWF ontkom je dus niet meer. Maar wat betekent dat voor jou? Door de overgangsregeling moet je jaarlijks steeds meer EWF betalen totdat over 30 jaar de Wet-Hillen helemaal is afgeschaft. Vanaf dat moment wordt de WOZ-waarde van je woning volledig belast. Of je je hypotheek nu netjes hebt afgelost of niet.Daartegenover staat wel dat het percentage EWF is verlaagd: van 0,75% in 2018 naar 0,35% in 2023. Je betaalt dus een lager bedrag bovenop je inkomen.

Klinkt dit nog een beetje abstract? In onderstaand rekenvoorbeeld laten we zien wat de afschaffing Wet-Hillen concreet voor jou kan betekenen. 

Rekenvoorbeeld
Stel, je hebt een bruto jaarinkomen van € 50.000 en de WOZ-waarde van je woning is vastgesteld op € 300.000. In 2021 heb je jouw hypotheek volledig afgelost. Voor het voorbeeld gaan we er even vanuit dat de WOZ-waarde, je inkomen en de belastingschalen gedurende 30 jaar gelijk blijven. Dit is natuurlijk niet echt zo. 

2023
In 2023 is de bijtelling voor het EWF 0,35%. Dat betekent dat je (0.35% van € 300.000 =) € 1.050 aan EWF moet betalen. Het is het vijfde jaar dat de wet is afgeschaft, dus je bent over 5/30 deel belasting verschuldigd. Dat is (5/30 van € 1.050 =) € 175. Het belastingtarief dat bij je inkomen past is 36,93%, dus dat betekent dat je afgerond (36,93% van € 175 =) € 64,63 aan belasting moet betalen.

Belastingaangifte eigen huis

Door de afschaffing Wet-Hillen betaal je dus steeds meer EWF voor jouw woning. Een bedrag dat je niet hoefde te betalen als de wet nog in stand was. 

Wil jij zeker weten dat je optimaal profiteert van de fiscale voordelen die je wél hebt? Download dan onze gratis checklist ‘Belastingaangifte eigen huis’. Daarin lees je welke kosten je allemaal precies mag aftrekken van je inkomen en hoe je de aftrekposten correct opgeeft.