Onderzoek: 40% zzp’ers heeft geen vangnet bij arbeidsongeschiktheid

40% van de zzp’ers heeft geen enkel financieel vangnet mochten ze arbeidsongeschikt raken. Dat betekent dat ze niet verzekerd zijn en ook geen vermogen hebben om op terug te vallen. Dat percentage stijgt naarmate het besteedbare inkomen daalt. Alle recente aandacht rondom de aanstaande AOV-verplichting zorgt er wel voor dat de ondernemers zich meer bewust zijn van de risico's en in actie komen. 

Dat blijkt uit onderzoek van Knab onder 1.400 zzp’ers naar aanleiding van de aangekondigde AOV-verplichting in 2027. Alle respondenten zijn fulltime zzp’ers, wat betekent dat ze er geen baan in loondienst naast hebben. 

Besteedbaar inkomen

In dit onderzoek maken we onderscheid op basis van besteedbaar maandinkomen. Dat is het inkomen dat de zzp'er maandelijks overhoudt na aftrek van belasting en sociale premies. De inkomensverdeling van de zzp'ers in ons onderzoek is:

• Minder dan € 2.000: 23%
• € 2.000 tot € 3.000: 30%
• € 3.000 tot € 4.000: 18%
• Meer dan € 4.000: 29%

Vooral lage inkomens hebben geen financieel vangnet

Vier op de tien zelfstandigen zeggen niets te hebben om op terug te vallen, mochten ze door ziekte of een ongeluk niet meer kunnen werken. Onder de laagste inkomensgroepen zijn dat er zelfs ruim zes op de tien. Opvallend is dat ongeveer de helft van de onverzekerden aangeeft dat ze ook niet van plan zijn om iets te gaan regelen. Meestal omdat ze zichzelf te oud vinden of al (deels) arbeidsongeschikt zijn. Anderen schatten in dat ze weinig risico lopen.

Oskar Barendse (Financieel Expert bij Knab): "Nederland is een verzekeringsland; we verzekeren vaak dingen zonder na te denken en soms nog dubbel ook. Maar je toekomstig inkomen verzekeren - misschien wel je waardevolste bezit - vinden veel mensen vaak onnodig of te duur. Maar op die kosten heb je zelf invloed. De premie is afhankelijk van je beroep en je leeftijd, maar ook van het bedrag dat je wil verzekeren en de periode dat je verzekerd wil zijn. Vergeet ook niet dat je de gehele premie mag aftrekken voor de inkomstenbelasting. Dat scheelt veel geld."

Leestip: Je AOV is aftrekbaar. Lees wat je moet weten over AOV en belasting.

Traditionele AOV populairst

Zelfstandig ondernemers kunnen zich op verschillende manieren verzekeren van een inkomen voor het geval ze arbeidsongeschikt raken. De traditionele arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) is daarbij het populairst; 22% van alle ondervraagde zzp'ers geeft aan er eentje te hebben. Ook dit percentage loopt op naarmate het inkomen stijgt.

  Wist je dat je bij Knab een AOV afsluit tegen een van de laagste premies in de markt? Je bepaalt zelf het verzekerde bedrag, je eigen risicoperiode en tot wanneer je verzekerd bent. Bereken je premie via onze website. 

Eigen vermogen
Daarnaast zegt 22% (ook) terug te kunnen vallen op eigen vermogen. Alternatieve vangnetten zoals een schenkkring (bijvoorbeeld Broodfonds) of crowdsurance zijn vooral populair onder de middeninkomens en startende ondernemers. 

De tabellen in dit artikel lees je op je mobiel het beste in landscape-mode.

Oskar: "Ongeveer de helft van de mensen die aangeeft terug te kunnen vallen op hun eigen vermogen, denkt dat ze het daarmee langer dan vijf jaar volhouden. Toch ligt het gevaar van overschatting daar op de loer. Als je als veertiger nu twee keer modaal verdient en dat inkomen valt weg, dan droogt bijna ieders spaarpotje heel snel op." 

Aandacht rondom AOV-verplichting zorgt voor meer bewustzijn

54% van de ondervraagden beschouwt de huidige onverzekerdheid van ondernemers als een sociaal probleem. Toch is 66% tegen het huidige plan om de AOV in 2027 verplicht te stellen. Vooral vanwege de kosten. Maar de recente discussie over die verplichting heeft wel een positief bijeffect: Bijna de helft (46%) van alle ondervraagden zegt dat ze zich meer bewust zijn van de risico's door alle recente aandacht rondom arbeidsongeschiktheid.

Stelselmatige onderschatting risico's
Annemieke Postema - AOV-specialist bij aovdokter.nl - is bij met dit effect: "Ondernemers onderschatten stelselmatig het arbeidsongeschiktheidsrisico. Dat risico moet je baseren op de factoren kans en potentieel (financieel) effect. Veel ondernemers denken dat hen niks zal overkomen omdat ze geen gevaarlijk beroep uitoefenen. Maar dat argument verdwijnt als sneeuw voor de zon als je bedenkt dat de meeste ongelukken in privésfeer gebeuren. Bijvoorbeeld op wintersport of tijdens het snoeien van de heg. En uiteraard kun je met elk beroep ziek worden."

Reken niet te veel op vermogen of het bijspringen van je partner
Annemieke komt in haar dagelijks werk nog meer verkeerde aannames tegen: "Een tweede denkfout is dat ze denken terug te kunnen vallen op hun eigen vermogen, mocht hen toch iets overkomen. Of dat ze eenvoudig ander werk kunnen gaan doen. Maar tenzij je miljoenen hebt, ben je die vermogens snel kwijt als je inkomen wegvalt. En uit ervaring weet ik dat mensen die ziek of aan het revalideren zijn, weinig tijd en energie hebben om zich om te scholen naar een ander beroep.

Daarnaast rekenen veel ondernemers op hun partner als hun inkomen wegvalt. Maar je partner is juist extra druk thuis als jij uitvalt, waardoor méér werken vaak niet mogelijk is. Bovendien houden helaas niet alle relaties stand bij dit soort problemen.”

Verantwoord ondernemen
Het klinkt natuurlijk allemaal als doemdenken en angst aanjagen, maar niemand voorziet dat hij of zij arbeidsongeschikt zal raken. Tegelijkertijd heb je als ondernemer wel de verantwoordelijkheid naar jezelf (en je eventuele gezin) om de risico's van inkomensverlies goed af te dekken", aldus Annemieke. 

Bijna kwart wacht verplichting in niet af

Van alle ondervraagden zonder AOV zegt bijna een kwart de verplichting niet af te willen wachten. Zij gaan op korte termijn op zoek naar een passende AOV. Onder startende ondernemers - met een KVK-inschrijving ná 2021 - ligt dat percentage zelfs op 40%.

Oskar Barende (Financieel Expert): "Ook dit is een positief effect van de hele discussie. Zelf actie ondernemen past ook meer bij ondernemers dan afwachten. Zorg in ieder geval dat je je goed informeert over de mogelijkheden. Als je zelf een AOV kiest, kun je die naar eigen smaak samenstellen. Stel dat je een langere wachttijd kiest, dan betaal je een lagere premie. Die eerste periode kun je bijvoorbeeld overbruggen met alternatieve vormen zoals een schenkkring, crowdsurance of met je eigen vermogen."

Hoge inkomens steunen vaker AOV-verplichting
De steun onder ondernemers voor de verplichting daalt. In 2022 steunde 41% het plan nog, maar nu er meer details bekend zijn is dat percentage gezakt naar 34%. Opvallend is dat zzp'ers met een hoog inkomen enthousiaster zijn dan hun collega's met een laag inkomen. Zoals je in onderstaande tabel kunt zien, vrezen vooral de lagere inkomens voor de kosten.

Knab: Laat ondernemers meedenken

Nadine Klokke (CEO Knab): "Het volgende kabinet heeft de belangrijke taak om het raamwerk van het plan dat nu staat, goed in te vullen. Hopelijk luisteren ze daarbij naar alle partijen en natuurlijk vooral naar de ondernemers zelf. Die erkennen dat er een probleem is en denken graag mee over de oplossing.

Zo moet je je afvragen of ondernemers die hun inkomen op een alternatieve manier goed verzekerd hebben, gebaat zijn bij een verplichte AOV die uitkeert tot het minimumloon. Met Knab blijven we ons inzetten om ondernemers goed te informeren over hun verschillende mogelijkheden, zodat ze zelf bewuste keuzes kunnen maken. "

Ontdek de Knab AOV

Met de Knab Arbeidsongeschiktheidsverzekering ben je optimaal verzekerd, tegen een scherpe premie. Je bepaalt zelf het verzekerde bedrag, je eigen risicoperiode en tot wanneer je verzekerd bent. Zo heb je een verzekering die écht bij je past. Als Knab-klant sluit je 'm eenvoudig af vanuit je Knab App.

Je las zojuist een artikel uit de Knab Bieb.  Dé online verzamelplek met honderden praktische artikelen over hoe je je geldzaken als zzp'er slim kunt regelen.