Wat je als zzp'er moet weten over de digitale euro

Er ligt nog geen uitgewerkt plan, maar er is nu al veel ophef en debat over: de digitale euro. Ondertussen zijn er nog veel vragen. Wat is die digitale euro nou precies? Wat zijn de voor- en nadelen? En hoe kijken ondernemers aan tegen deze nieuwe digitale betaaloptie?  Kortom: hoog tijd dat we hier wat dieper in duiken.

Wat houdt de digitale euro precies in?

De digitale euro is eigenlijk precies wat de naam zegt: de digitale tegenhanger van de reguliere euromunten en - biljetten (chartale euro). 

De euro’s die je nu met je digitale bankrekening overmaakt of gebruikt om met je betaalpas mee te betalen, zijn dus géén digitale euro’s. Dat is giraal geld, oftewel een tegoed waarvoor de bank verantwoordelijk is. Het is ook geen alternatieve munt. Het is een enkel een nieuwe manier om de bestaande euro digitaal uit te geven, zonder tussenkomst van een bank.

Een digitale euro bewaar je straks in je eigen digitale wallet; je digitale portemonnee waarvoor jij verantwoordelijk bent. Je kunt digitale euro’s vervolgens net als contant geld bewaren en uitgeven. Het is nu nog niet bekend of de centrale bank straks de wallet-rekening verzorgt, of dat reguliere banken dat gaan doen. Maar de kans is groot dat je in de toekomst een wallet met digitale euro’s kan gebruiken via je eigen bank.

Wat zijn de zorgen rondom de digitale euro?

Cash geld
Eén van de meest gehoorde zorgen van consumenten over de digitale euro is dat daarmee de huidige munten en biljetten verdwijnen. Ruim acht op de tien Knab-klanten willen dat contant geld in de toekomst bruikbaar blijft. En ook onze financieel experts benadrukken het belang van cash, bijvoorbeeld voor bepaalde doelgroepen die moeilijk meekomen met het digitale tijdperk. 

Privacy
Veel mensen zijn bezorgd dat hun privacy verloren gaat op het moment dat er geen reguliere contante transacties meer mogelijk zijn. Maar de Europese centrale banken zorgen dat het huidige contante geld ook na de introductie van de digitale euro een wettig betaalmiddel blijft. Het privacy-argument is overigens ook een van de redenen dat het nog wel een tijdje duurt voor de digitale euro er überhaupt is. Het kost nog tijd om de digitale euro zo te programmeren dat ook privacy goed is geregeld.

Wat zijn de voordelen van de digitale euro?

Criminaliteit
Het wordt mogelijk een stuk eenvoudiger om financiële criminaliteit te bestrijden. Grote criminele transacties zijn digitaal namelijk beter te traceren. Rabobank econoom Wim Boonstra vindt dat we dan ook het papiergeld moeten afschaffen en alleen nog contante euromunten mogen gebruiken. Want dan wordt het voor criminelen pas écht lastig om ongemerkt grote transacties te doen. Voor één miljoen euro in muntgeld heb je waarschijnlijk een vrachtauto nodig. Toch iets lastiger te verstoppen dan een koffer met papiergeld.

Oormerken
Een verondersteld voordeel is dat je de digitale euro eventueel vooraf zou kunnen oormerken (taggen). Zo kun je als overheid bijvoorbeeld bepaalde toeslagen uitkeren op een manier dat ze alleen voor het beoogde doel (bijvoorbeeld voor zorguitgaven, huur, of andere steun) gebruikt kunnen worden. Of je programmeert het zakgeld van je kinderen zo dat ze er geen snoep van kunnen kopen. Oormerken biedt extra veiligheid op voorhand, en voorkomt fraude met toeslagen en subsidies. 

Welke mogelijkheden biedt de digitale euro voor ondernemers?

Er is nog niks definitief, maar heersen is vooruitzien. Dus wat betekent de eventuele introductie van de digitale euro voor jou als ondernemer?

"Internationaal betalen straks goedkoper en sneller"
Mike de Boer (CFO, Knab) ziet zeker ook voordelen waar ondernemers straks van kunnen profiteren: "Het betalingsverkeer is de afgelopen jaren in rap tempo efficiënter geworden. Neem Instant Payments: door technische innovatie staan overboekingen nu binnen vijf seconden van de ene op de andere rekening. De digitale euro moeten we zien als een aanvulling op – en dus niet als vervanging van – de bestaande betaalmogelijkheden. Zeker in tijden van crisis zou het echt een welkome toevoeging kunnen zijn. Ondernemers, maar ook particulieren zullen wellicht ook profiteren doordat bijvoorbeeld buitenlandse betalingen veel goedkoper en sneller kunnen. Van belang is dat de digitale euro in een gereguleerde omgeving tot wasdom kan komen."

Maak een goed onderbouwde keuze
Sowieso zul je als ondernemer al snel merken dat er per land verschillend wordt gedacht over digitale betalingen. In veel (Europese) landen is cash nog steeds king. Wellicht dat dat met de introductie van de digitale euro verandert.

Wanneer wordt de digitale euro geïntroduceerd?

De ecb is al een tijd bezig met de voorbereiding van een eventuele introductie van de digitale euro. In 2023 presenteerde de Europese Commissie haar plannen. Mogelijk gaat het project binnenkort een nieuwe fase in, waarbij ze uiteindelijk de digitale munt voor het eerst in real-life gaan testen. Die testfase kan wel een paar jaar duren. Voorlopig is de digitale euro er dus nog niet, maar de kans dat 'ie er komt is wel groot. 

Meeste ondernemers nog niet enthousiast

Ruim één op de vier ondernemers bij Knab zegt al een goed beeld te hebben van wat de digitale euro inhoudt. Van hen is nog maar een klein deel (18%) enthousiast over het plan. Tegenstanders zien het voordeel van de digitale munt niet, vinden het allemaal onnodig ingewikkeld of vrezen dat het een manier van de staat is om meer controle te krijgen. 

Voorstanders vinden juist dat de Europa mee moet met de tijd en vrezen dat we anders de strijd met bijvoorbeeld China - die de digitale Yen al heeft - verliezen. Anderen vinden de huidige betaalmogelijkheden onnodig duur en traag of zijn blij dat ze hun betalingen dan niet meer via commerciële banken hoeven te doen.