Modelovereenkomst zzp: bouw

Je bent als zzp’er - of ondernemer die zzp’ers inhuurt - als het goed is wel op de hoogte. De VAR is vervangen door de modelovereenkomst. De modelovereenkomsten – die je kunt downloaden bij de Belastingdienst - zijn echter behoorlijk algemeen. Waar moet je als zelfstandige in de bouw op letten bij het aangaan van een nieuwe opdracht onder de nieuwe regelgeving? Hoe voorkom je problemen met de Belastingdienst?

In Nederland zijn ruim 100.000 zzp’ers in de bouw actief. Als timmerman, metselaar, voeger, stukadoor, of tegelzetter wil je zelf kunnen beslissen welke opdracht je aanneemt. Je wil niet meer afhankelijk zijn van een werkgever. Voor anderen is het niet kunnen vinden van werk in barre economische tijden, een reden om als zzp’er aan de slag te gaan. De markt trekt weer aan in de bouw. Zowel in de nieuwbouw als in de particuliere sector. Maar hoe werkt het als je op een project gaat werken onder een hoofdaannemer of bouwbedrijf? Loop je nu meer risico met het verdwijnen van de VAR?

Modelovereenkomsten zzp en het risico op naheffingen van de Belastingdienst

De VAR, waarmee zelfstandigen in de bouw hun opdrachtgever konden vrijwaren van sociale premies, is afgeschaft. Daar zijn nu modelovereenkomsten voor in de plaats gekomen. Als je je aan zo'n overeenkomst houdt, zitten bouwer en opdrachtgever goed. Als je ervan afwijkt, moeten beiden met terugwerkende kracht premies betalen. Dat noemen we naheffingen.

GEEN AANWIJZINGEN OPVOLGEN EN MATERIALEN VAN DE OPDRACHTGEVER GEBRUIKEN

Als zelfstandige in de bouw mag je op basis van de goedgekeurde modelovereenkomst geen aanwijzingen van een projectleider opvolgen over werktijden, of over werkzaamheden die je die dag moet doen. Ook moet je gebruikmaken van je eigen gereedschap en materieel. Er mag namelijk geen sprake zijn van een gezagsverhouding.

Wanneer is er sprake van een gezagsverhouding?

Er wordt gekeken naar in hoeverre de opdrachtgever het recht heeft om opdrachten en aanduidingen te geven voor het werk dat moet worden gedaan. Uit afspraken over de leiding en instructies leidt de belastingdienst af of er sprake is van werkgeversgezag. Tevens wordt gekeken naar toezicht en verantwoordingsplicht. Toezicht en verantwoordingsplicht hebben betrekking op de directe werkzaamheden of andere factoren van de arbeidsrelatie.

Hoe pakt dit in de praktijk uit bij de projectleider van een bouwbedrijf die een team bouwvakkers aanstuurt?

Op een bouwplaats is er altijd een projectleider (voorman) die hele team aanstuurt. Die bepaalt wanneer bepaalde taken gedaan moeten worden en door wie. De zelfstandige bouwer - die tijdelijk op een project wordt ingezet - moet zijn taken in het project uitvoeren om tot het eindbouwwerk te komen. Er is hier wel degelijk sprake van een soort gezagsverhouding.

Je loopt dus een risico. Bijvoorbeeld als je onbezorgd te werk gaat en niet de goede (model)overeenkomst opstelt. Of geen aandacht geeft aan de juiste details. Lees even verder en ontdek welke overeenkomsten je kunt gebruiken en waar je op moet letten.

WELKE MODELOVEREENKOMSt zzp is GESCHIKT VOOR DE ZELFSTANDIGE IN DE BOUW

De Belastingdienst heeft een aantal algemene modelovereenkomsten- en een aantal branche specifieke. De onderstaande vier gepubliceerde overeenkomsten kunnen allemaal worden gebruikt door de zelfstandige in de bouw:

• Modelovereenkomst geen werkgeversgezag: situaties waarin het gezag van de werkgever ontbreekt.
• Modelovereenkomst tussenkomst: situaties waarbij een intermediair bemiddelt.
• Modelovereenkomst vrije vervanging en geen werkgeversgezag: deze modelovereenkomst is gericht op situaties waarin het werkgeversgezag ontbreekt. Ook kan de opdrachtnemer zich met deze modelovereenkomst vrij laten vervangen.
• Branche specifieke modelovereenkomst: Zelfstandigen bouw (Zelfstandigen bouw en stichting ZZP Nederland).

Drie zaken waar zelfstandigen in de bouw op moeten letten bij een modelovereenkomst:

1. Stel altijd een overeenkomst op. De branche specifieke modelovereenkomst Zelfstandigen bouw (Zelfstandigen bouw en stichting ZZP Nederland) biedt een goeie basis.
2. Wijzig het vervangingscriterium niet in de modelovereenkomst. Een bouwvakker met gelijke kwalificaties en ervaring moet jou kunnen vervangen. Hierdoor is er, ondanks een gezagsverhouding, géén sprake van een arbeidsrelatie.
3. Twijfel je? Leg dan de overeenkomst van opdracht tussen zelfstandige in de bouw en opdrachtgever voor aan de Belastingdienst.

IS EEN BV OPRICHTEN NOG EEN OPTIE?

De Wet DBA (Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) heeft ingrijpende gevolgen voor de zzp’er in de bouw die werkt vanuit een eenmanszaak. Dit geldt trouwens ook voor de opdrachtgever die hem inhuurt. Als de Belastingdienst tot de conclusie komt dat er toch sprake is van een arbeidsverhouding tussen de zzp’er en de opdrachtgever, zal de betaalde vergoeding worden aangemerkt als loon waarover loonbelasting en werkgeverslasten afgedragen hadden moeten worden. Dit is een behoorlijk groot risico voor opdrachtgevers. Opdrachtgevers zullen daarom op hun beurt in hun opdrachten met zzp’ers gaan vastleggen dat ze dit soort “onvoorziene” kosten voor zover mogelijk op de opdrachtnemer kunnen verhalen.

Een zzp’er kan die risico’s beperken door vanuit een BV opdrachtovereenkomsten aan te gaan. De zzp’er gaat dan zelf in loondienst bij zijn/haar eigen BV. Die BV draagt dan voor de zzp’er loonbelasting en Zvw-premies af. Daarmee is de opdrachtgever ook bij een herkwalificatie naar een arbeidsrelatie gevrijwaard van naheffingen voor achterstallige loonbelasting. Mits deze reeds door de opdrachtnemer zelf zijn afgedragen. Daarmee is de grootste angel uit de beoordeling van de arbeidsrelatie gehaald. Eventuele achterstallige werkgeverspremies blijven overigens nog wel een risico voor de opdrachtgever, zij het voor een lager bedrag en een lagere corresponderende boete.

Het voordeel voor de zzp’er om te werken via een bv is dat het risico op correcties voor te weinig betaalde belasting nihil is. Alle belasting is immers afgedragen. Dit is niet het geval bij een eenmanszaak. Als een zzp‘er wordt aangemerkt als schijn-zzp’er zal de Belastingdienst een correctie voor de onterecht genoten ondernemersaftrek, startersaftrek en mkb-winstvrijstellingen opleggen, te vermeerderen met een boete.

Met de bovenstaande tips en aanwijzingen is het vrij eenvoudig om de gangbare risico’s uit te sluiten. Zo kun je als zelfstandige in de bouw zorgeloos ondernemen zonder risico’s en gedoe met de Belastingdienst.

Meer tips voor zzp'ers?

Knab helpt je graag met financiële tips om het meest uit je geld te halen. Denk jij er bijvoorbeeld aan om ieder jaar je uurtarief te verhogen?

Auteurs: FIRM24& Knab