Erfbelasting: hoe zit het?

Ontvang jij een erfenis? Dan betaal je daar in veel gevallen erfbelasting over. Of je wel of niet erfbelasting moet betalen en hoeveel, hangt af van een aantal zaken zoals je relatie met de overledene en de hoogte van het geërfde bedrag. We leggen je in dit artikel de regels uit.

Wat is erfbelasting?

Erfbelasting is een directe belasting die de Belastingdienst heft over een erfenis. Of je wel of niet erfbelasting moet betalen hangt af van de hoogte van de erfenis en je relatie tot de overledene. Wanneer iemand overlijdt, moet eerst de waarde van het nalatenschap bepaald worden. Dit is een combinatie van alle bezittingen en schulden van de overledene. Als er een positief saldo wordt nagelaten, ontvang jij als erfgenaam een (positieve) erfenis. Je kunt ook een negatieve erfenis ontvangen, dan erf je dus de schuld van de erflater.

Het nalatenschap wordt vastgesteld in de boedelbeschrijving. Daarin worden alle bezittingen en schulden vastgesteld. Dit wordt meestal door een executeur gedaan. Vaak is deze executeur al door de overledene benoemd in het testament, of benoemen de erfgenamen zelf iemand als executeur.

Nalatenschap vaststellen: een paar tips

Het bepalen van het te erven geldbedrag op de bank is natuurlijk makkelijk vast te stellen, maar bij het bepalen van de waarde van de inboedel en het huis moet je op een aantal dingen letten.

Ga altijd uit van de economische waarde

Ga bij het bepalen van de waarde van de inboedel uit van de economische waarde en niet van het verzekerde bedrag. De verkoop van de inboedel zal immers een stuk minder opbrengen dan het verzekerde bedrag. Schat je dit bedrag te hoog in, dan betaal je mogelijk te veel erfbelasting. Bij het vaststellen van de erfbelasting wordt niet gekeken naar de werkelijke opbrengst na verkoop, maar alleen naar de geschatte economische waarde. Er zijn natuurlijk uitzonderingen voor dure spullen zoals antiek, kunst of sieraden. Deze spullen behouden meestal voor lange tijd hun waarde.

Check de WOZ-waarde

Bij het bepalen van de waarde van het huis van de overledene wordt uitgegaan van de WOZ-waarde in het jaar ván of het jaar ná het overlijden. Let dus goed op, voor het vaststellen van de erfbelasting kijkt men niet naar de daadwerkelijke opbrengst van de eventuele verkoop van het huis. 

Bezwaar maken

Is de WOZ-waarde te hoog ingeschat? Normaal gesproken moet je binnen zes weken na de beschikking van de gemeente bezwaar aantekenen. Voor erfgenamen geldt echter een uitzondering. Zij mogen meteen na het overlijden een nieuwe beschikking aanvragen bij de gemeente en daar eventueel bezwaar op aantekenen. Dit loont vaak om te doen, want een te hoge WOZ-waarde kan lijden tot een veel te hoge erfbelasting.

Schulden erven?

Blijkt uit de boedelbeschrijving dat je als erfgenaam alleen maar schulden erft? Dan gaat de erfenis je alleen maar geld kosten en dat heb je natuurlijk liever niet. Als je twijfels hebt over het vermogen van de erflater, dan is het slim om de erfenis beneficiair te aanvaarden. Je accepteert dan alleen de erfenis als er een positief saldo uit de boedelbeschrijving komt. Als je de erfenis ‘zuiver’ aanvaardt, erf je alles wat er uit de boedelbeschrijving naar voren komt, ook als het saldo negatief is.

Hoeveel erfbelasting moet je betalen?

De hoogte van de erfbelasting hangt af van twee zaken: je relatie met de overledene en de hoogte van de erfenis.

Als de erflater is overleden in 2024, gelden de volgende belastingtarieven:

Vrijgestelde erfbedrag in 2023 en 2024

Het vrijgestelde erfbedrag verschilt ook per relatie met de overledene. Let daarbij goed op dat voor het vrijgestelde bedrag andere relatievoorwaarden gelden dan bij de belastingtarieven.

Vrijgestelde erfbedrag in 2023:

Vrijgestelde erfbedrag in 2024:

Er zijn dus meerdere factoren die meespelen in de bepaling van de erfbelasting.

Wanneer moet ik aangifte doen?

Indien er een executeur is aangesteld, dan zal deze de aangifte voor de erfbelasting doen. Is deze er niet, dan moeten alle erfgenamen zelf aangifte doen. De Belastingdienst stuurt meestal zelf een brief als ze verwachten dat iemand erfgenaam van de overledene is. Bijvoorbeeld een partner, of het oudste kind.

De aangifte moet uiterlijk binnen acht maanden na overlijden bij de Belastingdienst binnen zijn. Mocht je dat niet redden, omdat bijvoorbeeld het bedrag nog niet is vastgesteld? Dan kun je uitstel aanvragen bij de Belastingdienst of een voorlopige aanslag indienen.

Bespaar op de erfbelasting door eerder te schenken

Als je wil dat je kinderen geen erfbelasting hoeven te betalen, kun je ook kijken naar de mogelijkheden om een deel al bij leven belastingvrij te schenken. Let wel op, als iemand schenkt en binnen 180 dagen overlijdt, wordt deze schenking alsnog tot de erfenis gerekend en vallen ze dus ook onder de erfbelasting. Dit geldt niet als je gebruik hebt gemaakt van de verhoogde vrijstellingen die je eenmalig mag overmaken.

Betaal je vermogensbelasting?

Erfbelasting betaal je eenmalig over het geërfde bedrag. Daarna hoef je deze belasting niet meer jaarlijks te betalen. Let op: Dat geld is nu onderdeel van jouw vermogen, en daar betaal je wel vermogensbelasting over.  

Met Knab Plus altijd een goede spaarrente

Met zoveel spaarrekeningen als je wil en een goede rente staat je spaargeld altijd goed bij Knab. Open nu een rekening en start met sparen!