Cybercrime: zo voorkom je dat je slachtoffer wordt
Je hebt ze vast wel eens voorbij zien komen: spamberichten met dubieuze aanbiedingen, valse winacties of mensen die je een erfenis beloven van een ver familielid. Verreweg de meeste mensen weten gelukkig dat ze deze berichten zo snel mogelijk moeten verwijderen, maar wat doe je als het bericht verstuurd lijkt door een persoon of instantie die je kent? Zoals je ouders of je bank? Maarten* klikte op een link in een sms en verloor in een paar minuten duizenden euro’s.
"Hoe al mijn spaargeld in een klap weg was"
Toen Maarten een sms ontving uit naam van Knab zag hij daar geen gevaar in. Het leek eerder een goedbedoeld servicebericht. “De sms opende in hetzelfde venster als andere berichten van Knab, waardoor het leek alsof het van hetzelfde nummer kwam. Het was een mededeling dat ik de nieuwe app kon downloaden die voldeed aan alle richtlijnen van PSD2 (een destijds nieuwe wet voor betaalverkeer, red.). Goed van vertrouwen klikte ik verder”, aldus de 38-jarige man.In de browser opende een pagina die exact leek op de inlogpagina van Knab. ‘’Zonder na te denken logde ik in. Dat heb ik geweten ook; criminelen hebben vervolgens mijn complete rekening leeggehaald, inclusief spaargeld".‘’
*Knab gaat nooit in op specifieke situaties van onze klanten. Maarten is daarom een fictief persoon. Maar wat hem is overkomen, gebeurt helaas ook in het echt.
Wat gebeurde er achter de schermen?
Maarten is slachtoffer geworden van spoofing. Bij deze relatief nieuwe techniek lijkt het alsof oplichters het telefoonnummer van bijvoorbeeld je bank gebruiken. Het sms’je verschijnt in een reeks andere sms’jes van ‘dezelfde’ persoon of instantie. Daardoor lijkt het alsof deze phishing-sms’jes echt afkomstig zijn van je bank, terwijl dat niet zo is.In de sms verleiden de criminelen je om een link te openen. Wanneer je dit doet, lijkt het alsof je op de inlogpagina van je bank terechtkomt. Feitelijk zit je op een gekopieerde pagina, beheerd door de criminelen. Als ze je gegevens hebben ontfutseld en toegang hebben tot jouw account, boeken ze jouw geld over naar zogenaamde money mule-accounts, of in mooi Nederlands: geldezels. Dit zijn accounts die het geld meteen doorsluizen naar andere banken. Vervolgens wordt het geld direct ‘uit de muur gehaald’, of de criminelen geven het uit aan (dure) spullen. Op deze manier is het lastiger te achterhalen wie de internetcriminelen zijn.
Nieuwe vormen van cybercrime
Internetcriminelen hebben er een handje van om ‘creatief’ in te spelen op de actualiteit. Zo gebruikten ze bij Maarten nog de introductie van PSD2, op dit moment is het coronavirus ook hot topic. Zo zijn er nu phishing-berichten in omloop waarbij er een ‘corona-vrije betaalpas’ wordt aangeboden of gedreigd wordt dat je betaalrekening ‘in quarantaine wordt geplaatst’.Meer weten over phishing? Op deze pagina lees je wat het precies is en hoe je phishing-berichten uit naam van Knab kunt herkennen.
15% van de Nederlanders slachtoffer van internetfraude
Hoewel Nederlanders over het algemeen steeds alerter worden op internetcriminaliteit, trapt er nog regelmatig iemand in. In 2019 was 15% van de Nederlanders van 15 jaar of ouder slachtoffer van internetcriminaliteit, meldt het CBS. Bij de Fraudehelpdesk kwamen vorig jaar ruim 31 duizend meldingen binnen. De totale financiële schade werd geschat op € 26 miljoen.Vooral phishing, hacken en oplichting door een nep-helpdesk komen steeds vaker voor. De schade die slachtoffers hierdoor opliepen steeg volgens de Fraudehelpdesk met ruim 28%, van € 862.225 in 2018 naar €1.105.987 in 2019.
Wat doet Knab om fraude tegen te gaan?
Bij Knab doen we er alles aan om te zorgen dat je veilig kunt bankieren. We hebben een team van ervaren it-specialisten dat zich bezighoudt met de bestrijding van financieel economische misdaad. Zij grijpen direct in als er iets niet in de haak lijkt te zijn. Zo proberen we eventuele financiële schade zoveel mogelijk te beperken.
Maar we handelen ook proactief. We controleren ons betaalverkeer continu op ongebruikelijke transacties en verbeteren de beveiliging continu. Met slimme technologieën proberen we internetcriminelen een stap voor te zijn.
> Lees hier hoe Knab de veiligheid van mobiel bankieren waarborgt.
Wat kun je zelf doen om fraude te voorkomen?
Helaas kunnen we fraude door internetcriminelen niet altijd voorkomen. Het is belangrijk dat je zelf ook alert bent. Met onderstaande tips kun je zo goed mogelijk voorkomen dat je slachtoffer wordt van internetcriminaliteit.
- Download de Knab App of de app van je bank alleen via de twee officiële kanalen: App Store en Google Play;
- Kies een betrouwbaar wachtwoord en deel deze niet met anderen. Log nooit in als je op openbaar WiFi-netwerk zit;
- Klik nooit op links in ongevraagde e-mails, ook niet als deze afkomstig zijn van een ogenschijnlijk betrouwbare organisatie;
- Twijfel je? Bel ons direct en stuur het phishing-bericht door naar valse-email@knab.nl. Op deze manier kunnen wij direct maatregelen treffen;
- Heb je toch op een link geklikt? Laat nooit je gegevens achter. Knab linkt nooit naar een pagina waar je voor moet inloggen;
- Slachtoffer geworden? Doe zo snel mogelijk aangifte bij de politie en stuur de aangifte door naar fraude@Knab.nl. Probeer in de tussentijd in te loggen en alle app-registraties te verwijderen. Je doet dat in je Persoonlijke Bankomgeving via Overzicht > Instellingen > Knab App.
Veelvoorkomende vormen van (internet)fraude
Phishing
Internetfraude waarbij criminelen je gegevens proberen te ontfutselen en zo toegang proberen te krijgen tot je bankaccount. Vaak gebeurt dit via nepmails of sms'jes.
Social engineering
Een techniek waarbij criminelen zich voordoen als iemand anders om vertrouwelijke of geheime informatie te krijgen. Bijvoorbeeld ‘een helpdeskmedewerker’ die je wachtwoord nodig heeft om een probleem om te lossen. Lees meer over social engineering
Malware
Software die speciaal gemaakt wordt om computersystemen te verstoren en informatie te verzamelen. Op onze website lees je hoe je de kans op malware kunt verkleinen.
Identiteitsfraude
Fraudeurs die op slinkse wijze gegevens achterhalen door iemands identiteit over te nemen. Lees hoe je deze vorm van fraude kunt voorkomen.
Money mule
Een money mule - oftewel geldezel - laat zijn of haar bankrekening - vaak tegen beloning - misbruiken voor criminele activiteiten.
Skimming
Skimming is een vorm van betaalpasfraude waarbij criminelen gegevens van je betaalpas kopiëren en geld van je rekening afhalen. Vaak gebeurt dit tijdens het pinnen. Gebruik je je creditcard om skimming te voorkomen? Zorg dan dat je geen slachtoffer wordt van creditcardfraude.
Oplichting bij online verkopen
Oplichting via het internet waarbij criminelen een product of dienst aanbieden via een valse webwinkel en geld van jou ontvangen. Vervolgens leveren ze niet of sturen ze een product dat nep of kapot is. Op deze pagina zie je wat je kan doen als je opgelicht bent en hoe je veilig online kan kopen.
Geef jij tweedehands spullen regelmatig een nieuwe kans door ze via Marktplaats te (ver)kopen? Wees dan ook alert op Tikkie-fraude.
WhatsApp fraude
Criminelen die zich voordoen als een bekend persoon en vragen om op korte termijn een flink geldbedrag over te maken. Een vorm van fraude die helaas steeds vaker voorkomt.
Arlette Cernëus
Arlette is Content Marketeer en werkt sinds september 2016 bij Knab. Ze schrijft voornamelijk over financiële zaken, zoals hypotheken, verzekeren en belastingen. Zo helpt ze jou grip te krijgen op je financiën.
