Eerste huis kopen: met of zonder aankoopmakelaar?

Je eerste huis kopen is superspannend. Bezichtigen, bieden, de koopakte tekenen: er komt een hoop op je af. Goed advies is dan altijd welkom, zeker van iemand die ervaring heeft op het gebied van een huis kopen. Dat kan een familielid of vriend zijn, maar je kunt ook een professional inschakelen om jou te helpen: de aankoopmakelaar. Maar wat doet deze allemaal precies? En wat voor prijskaartje hangt daaraan? Lees er hier meer over, zodat jij goed voor jezelf kunt bepalen of jij wel of niet een aankoopmakelaar inschakelt.

Wat doet een aankoopmakelaar?

Een makelaar kan jou van begin tot eind helpen met de koop van het huis, maar je kunt er ook voor kiezen om bepaalde taken op jezelf te nemen. Misschien wil jij zelf op zoek gaan naar huizen, maar wil je wel graag dat een makelaar voor je gaat onderhandelen over de prijs. Het takenpakket van de makelaar spreek je van tevoren af. Er zijn allerlei dingen die een makelaar voor je kan doen.

Geschikte huizen zoeken 
Een makelaar is goed thuis in de woningmarkt en weet precies wat er speelt in de omgeving. Hij weet als eerste welke woningen in de verkoop komen. Hij kan dus als geen ander huizen vinden die passen bij jouw wensen en eisen. Sinds de komst van websites als Funda is het echter niet meer zo moeilijk om zelf huizen te vinden die jij wilt bezichtigen. Bedenk alleen dat niet àlle huizen op deze websites terecht komen. En als jij niet bekend bent met de omgeving waarin jij een huis zoekt, dan is zelf zoeken nog best lastig. Een makelaar biedt dan wel uitkomst. 

Helpen met bezichtigen 
Een makelaar kan met jou mee gaan om huizen te bezichtigen. Dankzij zijn expertise en ervaring weet hij precies waar je op moet letten. Dat is wel zo fijn, want als koper heb je onderzoeksplicht. Dat wil zeggen dat jij er alles aan moet doen om goed op de hoogte te zijn van de staat van het huis. Dat is stiekem nog best lastig. Maar niet gevreesd, daar zijn ook hulpmiddelen voor. Met deze checklist Bezichtigen vergeet jij niets te bekijken en heb je na de bezichtiging zwart op wit wat jou wel en niet bevalt aan de woning. Grote kans dat jij er dan ook wel zonder makelaar uitkomt. Ga alleen nooit in je eentje bezichtigen, want twee zien meer dan een. Neem dus vooral je partner, een vriend of een familielid mee.

Openingsbod uitbrengen op basis van woningwaarde 
Het bepalen van je openingsbod is spannend, want op basis hiervan kom je wel of niet in de onderhandelfase. De makelaar heeft jarenlange ervaring in bieden en weet daardoor precies wat jij moet bieden. Dat bepaalt hij op basis van de woningwaarde, die hij dankzij zijn expertise goed weet vast te stellen. Maar bij instanties als het Kadaster en Calcasa kun jij ook zonder makelaar een goed beeld krijgen van de woningwaarde, op basis van verkochte huizen in de omgeving. Als het huis wat jij op het oog hebt erg afwijkt van de omringende huizen, wordt het wel weer lastig. Dan kun je een aankooptaxatie laten doen, maar dat kost ook weer geld. Als je het huis koopt kun je deze taxatie wel meteen gebruiken voor de aanvraag van je hypotheek. Dan moet jij namelijk verplicht het huis laten taxeren.

Onderhandelen
Weet jij van jezelf dat je op van die leuke marktjes in het buitenland altijd de hoofdprijs betaalt voor handgeknoopte tapijtjes omdat je zo slecht bent in onderhandelen? Dan is het erg prettig als een makelaar deze taak van je overneemt. Je onderhandelt over een enorme smak geld, dus het is heus niet stom als je dat een beetje eng vindt en het liever aan een professional overlaat. Omdat hij hier veel ervaring in heeft, weet hij een scherpere prijs voor elkaar te krijgen dan jij. Hierdoor verdien je de kosten weer ruimschoots terug. 

Voorlopig koopcontract checken 
Als jij nog nooit een huis hebt gekocht en dus nog nooit een koopakte hebt ondertekend, dan is dat erg spannend. Je wilt natuurlijk wel dat alles er goed in staat, van prijs tot de ontbindende voorwaarden. De makelaar helpt jou om het document goed te checken zodat jij met een gerust hart het kan ondertekenen.

Wanneer schakel je de makelaar in?

Wanneer je een aankoopmakelaar moet inschakelen, hangt er maar net vanaf wat jij wilt dat de makelaar voor je doet. Als jij wilt dat de makelaar huizen voor jou uitzoekt, dan benader je een makelaar wanneer jij je nog aan het oriënteren bent. Wil jij de aankoopmakelaar alleen inzetten voor de onderhandelingen, dan schakel je hem of haar in als jij een huis hebt gevonden waar jij serieuze interesse in hebt.

Wat kost een aankoopmakelaar?

De diensten van een makelaar zijn natuurlijk niet gratis. De kosten kunnen variëren van € 950 tot wel € 2500 en dat is fiscaal niet aftrekbaar. De makelaarskosten noemen we ook wel courtage. Let erop of de kosten inclusief of exclusief btw zijn. Die 21% wil namelijk nog wel even schelen. De manier waarop de courtage wordt vastgesteld, kan per makelaarskantoor verschillen.

• Sommige makelaars vragen een percentage van de aankoopsom van de woning. Dit is alleen niet wenselijk. Een makelaar verdient namelijk bij deze vorm van courtage meer als hij minder moeite doet tijdens de onderhandelingen. Hoe hoger de aankoopsom, hoe meer hij immers verdient. Dat is natuurlijk niet de bedoeling.
• Diverse makelaars vragen een percentage van het onderhandelingsresultaat, oftewel het verschil tussen de vraagprijs en de uiteindelijke prijs die de makelaar voor je heeft weten te regelen. Hier komen vaak nog opstartkosten bij van € 400 à € 600. Hiermee worden minimale kosten gedekt en zo loopt de aankoopmakelaar geen al te grote risico’s. 
• Makelaars kunnen ook een vast bedrag hanteren voor hun diensten. Dan weet je van te voren waar je aan toe bent. Wel zo prettig!
• Wat je ook wel eens tegenkomt in makelaarsland, is het principe no cure, no pay. Alleen als je daadwerkelijk een huis koopt, moet je de aankoopmakelaar de afgesproken courtage betalen. 

Waar moet je op letten?

Vergelijk van tevoren verschillende makelaars en kies voor een makelaar die is aangesloten bij een brancheorganisatie. Zij hanteren namelijk goede consumentvoorwaarden. Ga daarom voor een makelaar die is aangesloten bij de Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM), VastgoedPRO of de Vereniging Bemiddeling Onroerend Goed (VBO).

Of jij een makelaar inschakelt, moet je voor jezelf beslissen. De huizenjacht kost vrij veel tijd en energie. Heb je dat niet, dan is het wel zo prettig en makkelijk om het aankoopproces uit te besteden. Maar misschien kun jij het wel prima op eigen houtje, met eventuele hulp van je familie en vrienden. Dat is ook wel weer een leuke uitdaging. 

Kies jij ervoor om zelf te gaan bieden? Check dan dit e-book over bieden vol tips over hoe jij bijvoorbeeld zelf het openingsbod bepaalt en een slimme onderhandelstrategie kiest.