Voor jezelf beginnen: Mariska Fissette over starten zonder stress

Wanneer je voor jezelf wil beginnen – of dit nou freelancen of een business starten is – duiken er enorm veel vragen op. De mogelijkheden zijn zo goed als oneindig, maar hoe kom je waar je wil zijn en waar moet je op letten? Zeker als vrouw kunnen deze vragen soms lastig te beantwoorden zijn, simpelweg omdat er minder rolmodellen zijn.

Van alle ondernemers is slechts 37% vrouw. Dat kan en moet anders. VICE en Knab brengen de komende tijd artikelen over de kracht van vrouwelijk ondernemerschap. Inspirerende verhalen, praktische tips en nuttige vragen die je helpen om te starten met ondernemen. Met vrouwen in de hoofdrol. Deze artikelen zijn eerder verschenen op vice.nl.

In gesprek met Mariska Fissette

Het aantal mensen dat een eigen onderneming is gestart, is dus de afgelopen jaren flink gestegen. Enerzijds omdat een vast contract soms lastig te krijgen is, maar ook omdat een eigen bedrijf starten of beginnen als zzp’er grote voordelen met zich mee kan brengen. Zo ben je vaak niet gedwongen om je vast te houden aan een 9-tot-5-mentaliteit, ben je flexibel in de plek waar je wil werken en kan je je dagen indelen zoals voor jou fijn is. Daarbovenop biedt het je de kans om je functie precies zo in te vullen als jij zelf wilt.

Tegelijkertijd kan ondernemen ook spannend zijn, juist doordat je je eigen tijd kan indelen. Hoe zorg je bijvoorbeeld voor een goede werk-rustbalans en houd je je hoofd koel? Om hier meer zicht op te krijgen, spraken we met Mariska Fissette. Mariska is psycholoog, coach en zelfstandig ondernemer, en richt zich in haar werk voornamelijk op andere vrouwelijke ondernemers. Zo helpt ze anderen om - net als zijzelf - de grote stap te durven wagen en te kunnen leven van het werk waar zij het allergelukkigst van worden. We vroegen haar hoe je dat doet, op welke manieren je je onzekerheden kunt omzetten in energie en hoe je van je werk blijft genieten.

VICE: Hi Mariska! Kan je vertellen hoe je bent gekomen waar je nu bent als ondernemer?

Mariska Fissette: Ik ben midden in de financiële crisis afgestudeerd als psycholoog en wist niet wat ik precies wilde. Wat ik wel zeker wist, was dat het werk als psycholoog niet per se iets voor mij was. Wat het voor mij lastig maakte – en wat veel anderen waarschijnlijk ook herkennen – was dat mijn hele omgeving wél leek te weten wat ze wilden, maar ik niet.

Daardoor was ik vooral bezig met aangenomen worden in loondienst en met wat de buitenwereld wilde, in plaats van te bedenken waar ik zelf voor stond. Gedurende de tijd werd ik steeds ongelukkiger van het scrollen door LinkedIn, waar ik anderen wel interessante functietitels zag hebben. Zo voelde ik me almaar kleiner.

Ik had geen voorbeelden van zelfstandige ondernemers in mijn omgeving, ook niet binnen ons gezin. Uiteindelijk heb ik daarom toch een baan in loondienst genomen op een plek waar ik wel aangenomen werd, met het idee dat ik daarvan kon leren en na twee jaar weer weg zou gaan. Net toen die twee jaar erop zaten, kwam er een goede vliegticketdeal voorbij om naar Australië te gaan. Dat is een teken, dacht ik.

Eenmaal daar kwamen mijn man en ik in aanraking met een vorm van gedragspsychologie – Acceptance and Commitment Therapy – waarin je leert om op een flexibele manier om te gaan met obstakels en emoties. Toen besefte ik dat ik zoiets hier altijd had gemist, en besloten we het naar Nederland te halen. Zo heb ik alsnog besloten om voor mezelf te beginnen.

Wat heb je hiervan geleerd, en wat zou je aan anderen willen meegeven?

Ik ben nog even in loondienst gebleven, zodat we onze eigen onderneming daarnaast rustig konden opbouwen. Dat zou ik ook zeker willen meegeven aan beginnende ondernemers: je hoort vaak dat mensen ineens hun baan opzeggen en een eigen bedrijf beginnen, maar dat hoeft helemaal niet. Zo’n abrupte omschakeling is super stressvol. Ik zou zeggen: bouw je baan in loondienst rustig af en begin daarnaast voor jezelf. Zo zorg je in je onderneming voor minder druk uit angst dat je anders je huur of hypotheek niet kunt betalen.

Op een bepaald moment kun je je baan in loondienst volledig opzeggen en als fulltime ondernemer beginnen. Dat heb ik ook zo gedaan, met mijn eigen onderneming MARIS, gericht op vrouwelijke ondernemers. Je las destijds online enorm veel over hoe je een businessplan maakt of een online product verkoopt, maar niks over alle onzekerheden die daarbij komen kijken. Daar wilde ik mensen graag in gaan coachen.

Dit doe ik nu onder meer door middel van groepsprogramma’s waarin ik andere vrouwelijke ondernemers met elkaar in aanraking laat komen, zodat ze hun frustraties kunnen delen en elkaar kunnen helpen relativeren, loslaten en verder komen. Je merkt ook dat hier mooie nieuwe samenwerkingen ontstaan. Sommige vrouwen die een aantal jaar geleden samen deelnamen aan het groepsprogramma werken nu nog steeds samen.

Hoe blijf je gemotiveerd wanneer je als ondernemer werkt?

Enerzijds is het precies weten wat je vuurtje is, waar je voor staat en wat je waarden zijn. Dit kan bijvoorbeeld vrijheid zijn, wat je in je leven kan vergroten als freelancer doordat je je eigen tijd kan indelen. Vanuit daar kleed je je functie of onderneming aan. Het product dat je aanbiedt is hierin minder relevant dan hoe je wil dat je leven eruitziet. Zo zorg je ervoor dat je iedere dag met motivatie opstaat.

Anderzijds moet je je ervan bewust zijn dat alles wat je belangrijk vindt automatisch kritische gedachten oproept. Als iets je niet boeit, maak je je er niet druk over. Maar als iets veel voor je betekent, word je soms nerveus omdat je het heel graag goed wil doen. Die innerlijke criticus moet je vervolgens niet wegwuiven, maar juist herkennen. Geef de innerlijke criticus een naam, alsof het een extern persoon is, en kijk er van een afstandje naar.

Zo raak je er niet in verstrikt en leer je met die gevoelens om te gaan, zonder erdoor geblokkeerd te raken. Negatieve gedachten horen er nu eenmaal bij, maar je moet er ook de kracht van kunnen inzien: de innerlijke criticus laat immers zien hoe belangrijk je werk voor je is. Zolang je er vanaf een afstandje naar kan kijken en er niet door overweldigd weet te raken, zal je zien dat het ook een interne motivator kan zijn.

Merk je hierin verschil tussen mannen en vrouwen?

We hebben allemaal last van kritische gedachten, onzekerheden en de drang om het goed te doen, maar het uit zich wel anders. Bij vrouwen zie ik daarin een voordeel, omdat we sneller geneigd zijn om dingen met elkaar te bespreken, terwijl mannen eerder lichamelijke klachten krijgen doordat ze het allemaal wegstoppen.

Vrouwen vinden het, in mijn ervaring, daarentegen moeilijker om zichzelf op nummer één te zetten. Zo gaan ze bijvoorbeeld ook lagere tarieven vragen omdat ze zichzelf niet te hoog willen inschatten. Hierin is het goed om te bedenken dat je zoveel meer bent dan je product. Zelfs al voel je je soms onzeker, mensen komen naar jou omdat ze je diensten goed vinden. Daar mag een eerlijke prijs voor betaald worden.

Wat zijn tips om het werk als ondernemer ook in drukke tijden leuk te houden?

Ik zou iedereen aanraden om eens in de zoveel tijd een date met jezelf in te plannen. Afspraken met jezelf verschuif je sneller dan afspraken met anderen, maar laat die eigen momenten eens in je agenda staan. Je kunt daarnaast iedere dag opschrijven wat je gedaan wilt hebben, wat je van jezelf verwacht en of dat wel haalbaar is. Zo plan je makkelijker tijd voor jezelf in en voorkom je dat je je eigen grens overgaat.

Reflecteer daar ook op aan het eind van de week, om te zien of je voldoende tijd aan jezelf hebt besteed. Plan eerst tijd voor jezelf en vul de rest daarna in, zo voorkom je dat je de momenten van rust alsnog gaat opvullen met werk voor je onderneming. Ondernemers nemen immers graag constant meer hooi op hun vork, maar onze hoeveelheid tijd blijft hetzelfde.

Sta ook wat regelmatiger stil bij de vraag of je nog doet wat je leuk vindt en of je er nog van gaat stralen. Geven je baan en de mensen om je heen je nog energie, of houd je eraan vast omdat het zo ‘hoort’? Schrijf allerlei levensgebieden op – zoals familie, vrienden, hobby's, werk – en geef met een cijfer aan hoeveel tijd je eraan besteedt. Daarna ga je hetzelfde rijtje af, maar dan geef je cijfers om te zien hoe belangrijk het voor je is. Zo valt snel op of je werkleven nog in balans is. Uiteindelijk moet je er natuurlijk vooral gelukkig van worden, en niet vergeten waar het ondernemersvuurtje in jou voor brandt.

Wil jij ook een eigen bedrijf beginnen of freelancen, of ben je net begonnen? Lees dan meer verhalen uit deze reeks of bekijk de praktische tips en het starterspakket van Knab, waar je alle informatie vindt die je nodig hebt om succesvol van start te gaan.