Deze zzp-standpunten brengen de onderhandelende partijen naar de formatietafel
Vroeg of laat komt er weer een regeerakkoord. Daarin worden ook afspraken gemaakt die de komende jaren invloed hebben op het leven van de zzp’er. Wat gebeurt er met de zelfstandigenaftrek? Hoe komt de AOV-verplichting eruit te zien? Hoe moet of mag een zzp’er het pensioen regelen? Dit is wat de voornaamste kandidaten voor een nieuw kabinet melden over zzp-onderwerpen in hun verkiezingsprogramma’s.
"Over het algemeen valt op dat de partijen bijzonder weinig reppen over zzp'ers of zelfstandigen in hun verkiezingsprogramma's. Bijzonder, aangezien Nederland begin 2021 zo'n 1,4 miljoen zzp'ers kende. Dat is 16% van alle Nederlanders met betaald werk (bronnen: KVK & CBS). Inhoudelijk valt op dat de partijen het vooral hebben over het voorkomen van 'ongewenste zzp'ers', waarbij de belangen van de 'bewuste zzp'er' wordt onderbelicht", aldus Financieel Expert Oskar Barendse.
VVD noemt de woorden 'zzp' of 'zelfstandige(n)' nog het vaakst, namelijk 36 keer in een document met bijna 47.000 woorden. D66 maakt het helemaal bont met 6 keer die woorden in een document met ruim 70.000 woorden."
Selecteer hieronder een zzp-onderwerp en ontdek welke standpunten de onderhandelende partijen erover hebben.
- Belasting
- Arbeidsongeschiktheidsverzekering
- Pensioen
- Schijnzelfstandigheid
- Overige onderwerpen
- Wat vind jij belangrijk
Belasting
Op dit moment stimuleert de overheid ondernemerschap nog via fiscale regelingen zoals de zelfstandigenaftrek, startersaftrek en mkb-vrijstelling. Maar in het vorige regeerakkoord is al afgesproken om de zelfstandigenaftrek vanaf 2020 stapsgewijs te verlagen. Doel van deze verlaging is vooral om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Goed nieuws voor de zogenaamde ‘gedwongen zzp’er’, maar niet voor diegenen die bewust zzp’er zijn. Ook in de nieuwe plannen willen praktisch alle onderhandelende partijen het belastingvoordeel voor zzp’ers (verder) verlagen.
Zo denken de onderhandelende partijen nu over belastingvoordeel voor zzp’ers:
| Partij | Standpunt (kort) | Uitleg |
|---|---|---|
| VVD | Verklein fiscale verschillen tussen zzp’er en werknemers |
Fiscale verschillen tussen zzp’ers en werknemers in loondienst moeten kleiner worden. Verder moet het gehele belastingstelsel moderner, waardoor de belasting voor veel ondernemers omlaag kan. |
| D66 | Bestrijd fiscale ongelijkheid tussen zzp’er en werknemers | Bestrijd de fiscale, sociale en juridische ongelijkheid tussen vaste medewerkers, flexibele medewerkers en zzp’ers. Verlaag in het algemeen de belasting op werk en inkomen door belasting op vermogen, vervuiling en grondstoffen te verhogen. |
| CDA | Beperk fiscale voordelen voor zzp’ers | Beperk de fiscale voordelen om een zzp’er in te huren voor zowel opdrachtgever als zzp’er. Zo wordt een vast contract aantrekkelijker. Voor kleine ondernemers moet er na de coronacrisis wel ‘extra zuurstof’ komen in de vorm van tijdelijke vrijstellingen, innovatieprikkels en verliescompensatie. |
| GroenLinks | Introduceer één korting voor alle werkenden | Vorm de arbeidskorting en de zelfstandigenaftrek om tot één korting die voor alle werkenden geldt. Zo behandel je alle werkenden (fiscaal) gelijk. Wel moeten er steun- en stimuleringsmaatregelen komen voor groen en sociaal ondernemerschap. |
| PvdA | Laat opdrachtgevers betalen voor zekerheid van alle werkenden | Opdrachtgevers van zzp’ers moeten belasting betalen voor de zekerheid van alle werkenden. Zo moet het veel aantrekkelijker worden om mensen in dienst te nemen. De lasten voor ondernemers die mens en planeet helpen, kunnen omlaag door belastingontwijking van bedrijven in Europa aan te pakken. |
Arbeidsongeschiktheidsverzekering
Op dit moment ben je als zzp’er niet verplicht om je te verzekeren tegen het risico dat je arbeidsongeschikt raakt. 39% van alle zzp’ers had in mei 2021 een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). Alle onderhandelende partijen willen hier verandering in. Dat is ook afgesproken in het nieuwe pensioenakkoord. Het verschil zit ‘m in de details.
Zo denken de onderhandelende partijen over (verplichte) AOV voor zzp’ers:
| Partij | Standpunt (kort) | Uitleg |
|---|---|---|
| VVD | Alleen verplichte basisverzekering voor arbeidsongeschiktheid |
Stel alleen een basisverzekering voor arbeidsongeschiktheid verplicht voor zzp’ers. Door het basisniveau - en het feit dat alle zzp’ers mee moeten doen - blijft de premie laag. Zzp’ers uit de agrarische sector, zzp’ers met een klein inkomen en zzp’ers die al een private arbeidsongeschiktheid hebben, worden uitgezonderd. |
| D66 | AOV voor alle werkenden | Iedereen die werkt, moet verplicht deelnemen aan een collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering. |
| CDA | Alleen verplichte basisverzekering voor arbeidsongeschiktheid | Voor alle werkenden komt er een (verplichte, red.) basisvoorziening voor arbeidsongeschiktheid. |
| GroenLinks | Alleen verplichte basisverzekering voor arbeidsongeschiktheid | Er komt een (verplichte, red.) collectieve basisvoorziening voor arbeidsongeschiktheid voor alle werkenden. Zzp’ers kunnen zich daarbovenop vrijwillig bijverzekeren bij dezelfde publieke instantie die de basisvoorziening verstrekt. |
| PvdA | Opdrachtgevers betalen mee aan bescherming tegen arbeidsongeschiktheid | Alle werkenden bouwen verplicht bescherming op tegen arbeidsongeschiktheid. Opdrachtgevers van zelfstandigen betalen daaraan mee. |
Pensioen
In 2020 tekenden de onderhandelende partijen na tien jaar eindelijk dus een nieuw pensioenakkoord. Dat akkoord heeft ook impact op zzp’ers. Naast de verplichte AOV komen er ook regels waardoor je als zzp’er bijvoorbeeld mee kunt doen aan pensioenfondsen. Sommige onderhandelende partijen verschillen nog van mening over hoe dat akkoord uitgevoerd moet worden. De linkse partijen voelen veel voor een verplichte pensioenregeling waar de opdrachtgever aan meebetaalt. CDA en VVD willen vooral dat er meer mogelijkheden komen voor zzp'ers om pensioen op te bouwen.
Zo denken de onderhandelende partijen over pensioen voor zzp’ers:
| Partij | Standpunt (kort) | Uitleg |
|---|---|---|
| VVD | Meer mogelijkheden om fiscaalvriendelijk pensioen op te bouwen |
Er komen meer mogelijkheden voor zzp’ers om op een fiscaalvriendelijke manier te investeren in hun oude dag. Dat kan via pensioenfondsen, maar ook via individuele (verzekerings)producten. Een deel van het pensioen kan de zzp’er tussentijds opnemen voor scholing. |
| D66 | Geen pensioenplannen specifiek voor zzp’ers | D66 gaat in zijn verkiezingsprogramma niet specifiek in op de pensioenplannen voor zzp’ers. |
| CDA | Pensioenopbouw eenvoudiger en vanzelfsprekender | Het CDA steunt het recente pensioenakkoord. Voor zzp’ers moet het eenvoudiger en vanzelfsprekender worden op een pensioen op te bouwen. |
| GroenLinks | Opdrachtgevers betalen de pensioenpremie | Alle werkenden moeten zeker zijn van een goed pensioen. Daarom moeten werk- en opdrachtgever pensioenpremie betalen voor iedereen die voor ze werkt. Dus ook voor zzp’ers. |
| PvdA | Opdrachtgevers betalen mee aan de pensioenpremie | Iedereen betaalt naar vermogen mee aan een fatsoenlijk pensioen voor alle werkenden. Ook de opdrachtgevers van zzp’ers dragen daaraan bij. |
Schijnzelfstandigheid
De overheid worstelt al jaren met het probleem van schijnzelfstandigheid. Dit is kortgezegd een arbeidsrelatie tussen opdrachtgever en zzp’er die verdacht veel weg heeft van werken in loondienst. Voordelig voor de werkgever die geen sociale premies hoeft af te dragen, maar nadelig voor de ‘zzp’er’. Die loopt alle zekerheid van een contract mis terwijl hij feitelijk niet onderneemt, maar gewoon in dienst is.
Zo denken de onderhandelende partijen over schijnzelfstandigheid:
| Partij | Standpunt (kort) | Uitleg |
|---|---|---|
| VVD | Leg rechtspositie zzp’er vast in Burgerlijk Wetboek |
De rechten en plichten tussen opdrachtgever en zzp’er worden apart vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek. Minimale eisen voor zzp-schap zijn dat iemand zelf beslist of hij een opdracht aanneemt en zelf een tarief bepaalt. Werkgevers die schijnzelfstandigen inhuren, krijgen een boete en moeten diegene in dienst nemen. |
| D66 | Verklein fiscale en sociale verschillen tussen alle contractvormen | Door de fiscale en sociale verschillen tussen alle contractvormen te verkleinen, verminder je de kans op schijnzelfstandigheid. De aard van het werk moet leidend zijn voor de contractvorm in plaats van de kosten voor de werk- of opdrachtgever. |
| CDA | Maak rechtspositie zzp’er duidelijk |
De rechten en plichten tussen opdrachtgever en zzp’er moeten duidelijk worden. Constructies rondom schijnzelfstandigheid worden aangepakt. |
| GroenLinks | Introduceer zelfstandigencontract voor zzp’ers | Er komt een zelfstandigencontract voor zzp’ers. Dit contract verschilt duidelijk van de enige andere toegestane contractvormen: het vaste contract, het flexibele contract en het uitzendcontract. Het vaste contract wordt de norm. De andere contracten worden duurder door hogere premies voor de werk-/opdrachtgever. |
| PvdA | Sta inhuren van zzp’ers alleen toe voor bijzonder werk | Het uitgangspunt is dat je als werknemer in dienst treedt bij een werkgever. Zzp’ers mogen alleen ingehuurd worden voor werk dat niet behoort tot de gewone werkzaamheden van de werkgever én waarvoor bijzondere kennis nodig is. |
Overige onderwerpen
Naast de bovenstaande 'grote onderwerpen' hebben partijen nog een aantal overige zzp-onderwerpen opgenomen in hun verkiezingsprogramma's.
- Hypotheek: Meer mogelijkheden voor zzp’ers op basis van arbeidsmarkscans (VVD).
- Openingstijden: Ondernemers krijgen meer vrijheid in het bepalen van hun openingstijden (VVD).
- SER: Zzp’ers krijgen een positie in de Sociaal-Economische-Raad om zo mee te praten over beleid (VVD).
- Betalingstermijn: Wettelijke betalingstermijn van overheden en bedrijven richting zzp’ers moet worden verkort van 60 naar 30 dagen (CDA).
- Partnerverlof: Zzp’ers moeten via UWV tien weken het minimumloon doorbetaald krijgen als partnerverlof (D66).
- Collectief onderhandelen: Er komen meer mogelijkheden voor zzp’ers om collectief te onderhandelen, zodat ze tegenwicht kunnen geven aan de marktmacht van opdrachtgevers (D66 & PvdA).
- Corona: Zzp’ers die hun werk verliezen tijdens de coronacrisis krijgen € 1.050 per maand, zolang de crisis duurt (GroenLinks).
- Minimumtarief: Zzp’ers krijgen recht op een fatsoenlijk minimumtarief (GroenLinks).
