Zelfbouw: in 5 stappen zelf je huis bouwen

Het lijkt je helemaal te gek om je eigen huis zelf te laten bouwen. Maar hoe pak je zoiets aan? Voordat de bouw van je droomwoning kan beginnen, moet er eerst heel veel gebeuren. Het begint met een goede voorbereiding en het regelen van een aantal randvoorwaarden. Daarna kun je aan de slag met het ontwerp en pas als dat allemaal staat als een huis, kan de bouw eindelijk beginnen. Lees hier de 5 stappen voor zelfbouw.

Zelfbouw fase 1: Geld en grond

Stap 1. Geld

Natuurlijk moet de realisatie van jouw droomwoning worden gefinancierd. Ten eerste is er grond nodig om op te bouwen. Verder is er een architect nodig die jouw huis ontwerpt en tenslotte wordt de daadwerkelijke bouw van de woning gerealiseerd door een aannemer. Het wat, waar en hoe er gebouwd gaat worden, hangt voor een groot deel af van je budget. De eerste stap is dus je verdiepen in een hypotheek. Benieuwd hoeveel jij maximaal kunt lenen? Bereken hier je maximale hypotheek.

Hoogte hypotheek

Bereken niet alleen hoeveel je kunt lenen, maar bedenk ook hoeveel je wilt lenen. Naast de maandelijkse uitgave aan je hypotheek, is het prettig als er nog wat geld overblijft om leuke dingen van te doen en te sparen. 

Tekenen voor de woning

Pas als je uiteindelijk de koop-/ en aanneemovereenkomsten hebt getekend, waarover later meer, kunnen jullie de hypotheek afsluiten. De bank wil dat alle afspraken rond zijn als zij gaat beslissen of jullie de hypotheek voor deze woning krijgen, of niet. Lees hier hoe je de hypotheek regelt en wat je daarvoor moet aanleveren.

Het geld uit de hypotheek wordt, zodra deze afgesloten is, apart gezet in het bouwdepot bij de bank van jullie keuze. Vanuit deze pot geld worden alle rekeningen betaald voor de realisatie van jullie droomhuis.

Stap 2. Grond

Jouw droomwoning moet ergens komen te staan. Bezit jij zelf een stuk grond, bijvoorbeeld land dat je geërfd hebt? Dan moet het bestemmingsplan van deze grond woongebied zijn om daar straks te kunnen wonen. Daarnaast moet je een bouwvergunning krijgen om de bouw van jouw droomwoning te kunnen starten.

Kavel kopen

Ben jij (nog) geen grondbezitter? Dan is een zelfbouwkavel kopen een goede optie. Een zelfbouwkavel is een stuk grond waarop een koper zijn zelf ontworpen woning mag (laten) bouwen. Weet je al in welke gemeente jij wilt gaan wonen? Check of er plannen zijn voor de verkoop van zelfbouwkavels, vanuit de gemeente of een andere kavelaanbieder.

Bij projecten waarbij meerdere kavels te koop worden aangeboden, kun je meestal eerst een optie nemen op het kavel van je gading. Vervolgens teken je de koopovereenkomst en moet je een waarborgsom betalen (of bankgarantie afgeven). Daarna wordt je ingeschreven als eigenaar van de grond bij het Kadaster.

Voorwaarden

Let wel goed op of de woning die daar komt aan bepaalde voorwaarden moet voldoen. Soms is er een beeldkwaliteitsplan vastgelegd en moet je een bepaald type woning bouwen. Je hebt dan dus minder vrijheid in je bouwkeuzes dan op welstandsvrije kavels. Houd er rekening mee dat bij welstandsvrij bouwen jouw toekomstige buren ook alle vrijheid hebben, wat kan betekenen dat je straks naast een huis woont dat totaal niet jouw smaak is.

Zelfbouw fase 2: Ontwerp

Stap 3. Woonwensen

Als je de financiering rond hebt en het felbegeerde stukje grond hebt weten te bemachtigen, kun je eindelijk met het ontwerp aan de slag. Jullie kunnen jullie droom nu echt werkelijkheid laten worden. Maar dan moet natuurlijk wel helder zijn hoe jouw droomwoning eruit moet gaan zien. Droom jij al jaren van je eigen inloopkast of wil je partner juist liever een extra logeerkamer op zolder?

Ga er even goed voor zitten om al je woonwensen op een rij te zetten, in volgorde van belangrijkheid. Dan kun je straks precies met de architect bespreken wat past binnen jouw budget en kan hij doelgericht aan de slag. Op deze website kun al jouw woonwensen invoeren die je wilt realiseren in je nieuwe huis. Op basis hiervan maak je een handleiding waarmee je zo naar een architect kunt.

Stap 4. Architect

Hebben jullie helder hoe jullie droomwoning moet worden? Dan is het nu tijd om een architect te benaderen. Op architectenweb.nl kun je per provincie zoeken naar architectenbureau’s en meteen voorbeelden van hun werk en projecten zien. Veel gemeenten doen voor de verkoop van zelfbouwkavels al een voorselectie van architectenbureau’s, bijvoorbeeld door een architecten prijsvraag uit te schrijven. Handig! Dat helpt niet alleen een architectenbureau te kiezen, maar je doet ook meteen inspiratie op voor het ontwerp van jullie nieuwe huis.

Leg afspraken vast

Denk niet te luchtig over het contract met de architect: leg hierin alle afspraken vast en het maximaal budget per onderdeel. De architect vertaalt jullie woonwensen naar een concreet ontwerp. Er komt een aantal ontwerpvoorstellen voorbij en samen scherpen jullie het ontwerp steeds verder aan, tot het helemaal naar wens en binnen budget is. Is het ontwerp helemaal naar je zin? Dan maakt hij op grond hiervan een realistisch uitvoerbare bouwtekening. Pas daarna is het tijd om de bouw te realiseren. Spannend!

Zelfbouw fase 3: De bouw

Stap 5. Aannemer

De aannemer zorgt ervoor dat het ontwerp dat de architect van jouw droomwoning heeft gemaakt, werkelijk gebouwd wordt. Je kunt een of meerdere aannemers vragen om een offerte voor de bouw te geven. Vraag of je architectenbureau tips heeft voor aannemers voor particuliere bouw. Zorg er in ieder geval voor dat in de offerte van de aannemer afbouwgarantie toegepast wordt. Dan wordt de woning afgebouwd als de aannemer failliet gaat. Check verder of de aannemer is aangesloten bij een van deze garantie-instituten: Woningborg, SWK, of BouwGarant.

Let op de voorwaarden

Heb je je keuze gemaakt voor de aannemer? Dan teken je de koop-/aanneemovereenkomst. Lees deze voor het tekenen goed door en zorg dat je alles begrijpt wat erin staat. Minstens zo belangrijk zijn de algemene voorwaarden. Leg behalve het budget per onderdeel en eventueel een limiet als er stelposten zijn, ook de bouwtermijn vast en maak duidelijke afspraken voor het geval dat die wordt overschreden.

Zelf bouwen kost tijd

De uiteindelijke bouwfase kan behoorlijk wat tijd in beslag nemen, vanaf het moment dat de eerste heipaal in de grond gaat totdat je de sleutel in de voordeur kunt steken. Jij als particuliere opdrachtgever van de bouw moet er goed met je neus bovenop zitten om te zorgen dat alles naar wens verloopt. Je zult je verbazen over het aantal beslissingen dat je nog moet nemen over zaken waar je van tevoren niet aan had gedacht. Bijvoorbeeld welke kleur de voegen krijgen en waar de stopcontacten komen.

Communicatie tot de oplevering

In veel gevallen wordt de architect die het huis heeft ontworpen, hier nauw bij betrokken. Zorg ervoor dat de communicatie met de twee partijen die je hebt gecontracteerd, de architect en de aannemer, vaak en goed plaatsvindt. Het kan handig zijn een vaste afspraak te plannen waarin de voortgang van de bouw wordt besproken. Zo houd je vinger aan de pols en kom je bij de oplevering van je huis niet voor vervelende verassingen te staan. 

Loop ook eens deze gratis checklist 'Bouw de woning van je dromen' door, zo weet je precies wat je straks kunt verwachten. Stap voor stap en met handige tips en feiten.