Nieuwe wet voor zzp’ers in de maak: wat betekent dat voor jou?
Er ligt een initiatiefwetsvoorstel op tafel in Den Haag: de ‘Zelfstandigenwet’. Het voorstel is geschreven door Kamerleden van de VVD, D66, CDA en SGP en moet de huidige Wet DBA (en de opvolger daarvan, de Wet VBAR) vervangen. Of de wet er ook echt komt, is nog niet zeker. De plannen worden nu besproken met experts en belangenorganisaties en moet daarna nog door de Kamer. Maar als hij doorgaat, verandert er best wat. In dit artikel lees je concreet wat er in het voorstel staat en wat het mogelijk voor jou betekent.
Er ligt een initiatiefwetsvoorstel op tafel in Den Haag: de ‘Zelfstandigenwet’. Het voorstel is geschreven door Kamerleden van de VVD, D66, CDA en SGP en moet de huidige Wet DBA (en de opvolger daarvan, de Wet VBAR) vervangen.
Of de wet er ook echt komt, is nog niet zeker. De plannen worden nu besproken met experts en belangenorganisaties en moet daarna nog door de Kamer. Maar als hij doorgaat, verandert er best wat. In dit artikel lees je concreet wat er in het voorstel staat en wat het mogelijk voor jou betekent.
Wat is het idee achter deze nieuwe wet?
Volgens de initiatiefnemers is de huidige situatie onduidelijk én oneerlijk. Veel zzp’ers weten niet zeker of de Belastingdienst of rechter hen achteraf als zelfstandig beschouwt. Tegelijk zijn er zorgen over het gebrek aan bescherming: veel zelfstandigen hebben geen AOV of pensioen. Als het tegenzit, kunnen ze daardoor flink in de problemen komen.
Ook voor opdrachtgevers is het lastig. Sommigen haken af uit angst dat een zzp’er toch geen echte zelfstandige blijkt en dat zij dan verantwoordelijk worden gesteld. Deze nieuwe wet moet daar verandering in brengen.
De kern van het voorstel:
- Echte zelfstandigen krijgen vooraf zekerheid over hun status
- Zij mogen werken als zzp’er, mits ze wel íets geregeld hebben voor AOV en pensioen
- Er komt één duidelijk wettelijk toetsingskader, gebaseerd op het Belgische model
Let op: Het wetsvoorstel is in pre-consultatie. Wat betekent dat iedereen kan laten weten wat ze ervan vinden en dat de wet daar eventueel op aangepast wordt. Laat ons via acht stellingen weten wat je ervan vindt. Zo kunnen wij de stem van de zzp'er laten horen in Den Haag.
Wat verandert er als dit voorstel wet wordt?
1. Vanaf de start duidelijkheid over je status
Er komt een officiële zelfstandigentoets met heldere criteria. Voldoe je daaraan? Dan ben je volgens de wet zelfstandig. Dat geeft zekerheid voor jou én je opdrachtgever.
Voorbeelden van criteria:
- Je staat ingeschreven bij KVK.
- Je hebt een btw-nummer.
- Je werkt voor meerdere opdrachtgevers.
- Je bepaalt zelf je tarief en regelt je eigen marketing.
- Je draagt ondernemersrisico (bijvoorbeeld: geen doorbetaling bij ziekte).
Voorbeeld uit de praktijk:
Loes is communicatieadviseur, werkt voor drie opdrachtgevers, bepaalt haar eigen uren en stuurt zelf facturen. Zij valt straks onder deze criteria en krijgt de status ‘zelfstandig’ toegekend.
Ook belangrijk: het vage criterium ‘inbedding van werkzaamheden’ verdwijnt. Daar was in eerdere wetgeving veel onduidelijkheid over.
2. Sociale voorzieningen: verplicht, maar met veel keuzevrijheid
Als je volgens de wet zelfstandig bent, moet je wel iets geregeld hebben voor arbeidsongeschiktheid en je pensioen. Groot verschil met andere plannen is dat je alle vrijheid krijgt om zelf te kiezen hóe je dat regelt.
Bijvoorbeeld via:
- Een 'traditionele AOV'
- Een broodfonds of schenkkring
- Zelf sparen of beleggen voor je pensioen
- Vastgoed als pensioenpot
- Een flink eigen vermogen als buffer
Je bent dus vrij in de manier waarop je dit invult, zolang je het maar aantoonbaar regelt.
3. Wat meer papierwerk, in ruil voor minder onzekerheid
Om je zelfstandige status vast te leggen, moet je straks misschien extra info aanleveren, bijvoorbeeld:
- Opdrachtbevestigingen
- Inkomstenoverzicht
- Bewijs van pensioenopbouw
Je hoeft dit niet voor elke klus apart te doen. En er komt een landelijke toetsingscommissie die bindende uitspraken kan doen als er onduidelijkheid is, zodat jij én je opdrachtgever niet eindeloos hoeven twijfelen.
4. Meer vertrouwen bij opdrachtgevers
Sommige opdrachtgevers zijn nu huiverig om zzp’ers in te huren, omdat het risico bestaat dat de Belastingdienst ze achteraf als werkgever ziet. Met dit voorstel weten zij vooraf waar ze aan toe zijn, net als jij. Dat kan het makkelijker maken om opdrachten te krijgen.
5. België als inspiratie voor werkrelatietoets
Het voorstel kijkt ook naar het Belgische model. Dat model is de inspiratie voor de werkrelatietoets. Die beoordeelt of je écht vrij werkt of dat er toch sprake is van loondienst. Er wordt gekeken naar:
- Vrijheid van werktijden
- Zelf bepalen hoe je werkt
- Geen hiërarchische aansturing
- Eigen investering en ondernemersrisico
Belangrijk verschil: Nederland wil géén één-op-één kopie, maar gebruikt het als inspiratie voor een werkrelatietoets die ook bij onze arbeidsmarkt past.
6. Minder grijze gebieden dankzij commissie
Er komt een toetsingscommissie die praktijkvoorbeelden beoordeelt en openbaar maakt. Die uitspraken zijn bindend voor de Belastingdienst en geven richting aan andere vergelijkbare situaties.
Goed om te weten: je hoeft als zzp’er niet voor elke opdracht naar deze commissie. De commissie is bedoeld voor meer algemene toetsingen.
6. Extra maatwerk per sector
In sectoren waar relatief veel misbruik voorkomt (zoals bij arbeidsmigranten in de logistiek of bouw), kunnen sectororganisaties zelf afspraken maken. Zo wordt schijnzelfstandigheid sectorgericht aangepakt, zonder dat andere zzp’ers extra regels krijgen.
Wat wil deze wet bereiken?
Volgens de initiatiefnemers zijn er drie doelen:
1. Minder schijnzelfstandigheid (dus minder ‘verkapt dienstverband’)
2. Meer duidelijkheid en rechtszekerheid voor echte zelfstandigen
3. Meer solidariteit: zelfstandigen moeten net als werknemers iets opbouwen voor later
Het voorstel komt van Kamerleden van meerdere politieke partijen; het is dus geen voorstel van één kleur. Dat geeft het plan bredere steun, maar het is nog niet zeker dat het ook wordt aangenomen.
Wat vind jij van dit voorstel?
Het wetsvoorstel is nog niet defintief. Sterker: Het wetsvoorstel gaat in consultatie, wat betekent dat iedereen feedback kan geven. Nu is hét moment.
Daarom peilen wij als Knab – bank van 300.000 zzp’ers – hoe zelfstandig ondernemers hierover denken. Deel ook jouw mening via deze korte enquête. Zo kunnen we de stem van zzp’ers laten horen in Den Haag.
Blijf op de hoogte
Volg Knab op LinkedIn. We houden je daar op de hoogte van alles rondom de Wet VBAR, het Belgische model en andere ontwikkelingen die voor jou als ondernemer belangrijk zijn.
Casper Zwart
Casper is Adviseur Klanttevredenheid bij Knab en heeft daarnaast veel ervaring als schrijver. Hij doet al jaren regelmatig onderzoek naar de behoeftes en ervaringen van zzp'ers.
