Zo komen cybercriminelen aan je persoonlijke gegevens zonder dat jij iets verkeerd doet
“Gegevens van tienduizenden klanten van bedrijf X op straat.” Je leest dergelijke koppen regelmatig in de media. Maar wat zijn de gevolgen eigenlijk als bijvoorbeeld jouw naam, telefoonnummer en misschien zelfs bankrekeningnummer ‘op straat liggen’? Hoe komt zo’n cybercrimineel aan jouw gegevens en wat kan diegene ermee?
Datalek: per ongeluk of met opzet data openbaar
Als jij gegevens achterlaat bij een bedrijf of overheidsinstantie, mag je er in Europa vanuit gaan dat die gegevens veilig zijn. Dat wil zeggen dat ze niet worden gedeeld met bedrijven/personen waar je geen toestemming voor hebt gegeven. Dit is wettelijk geregeld via de Europese Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).
Toch kan jouw persoonlijke data in verkeerde handen komen via een datalek. Zo’n datalek gebeurt vaak per ongeluk, bijvoorbeeld door een lek in de software van het bedrijf of een fout van een medewerker. Maar er kan ook opzet in het spel zijn. Criminelen breken bijvoorbeeld (digitaal) in bij een webshop en krijgen zo toegang tot namen, telefoonnummers, bankrekeningnummers en/of andere gegevens van de klanten.
Gegevens misbruiken om geld te verdienen
Maar hoe erg is het dat een crimineel je telefoonnummer en bijvoorbeeld je bankrekeningnummer heeft? Met enkel deze gegevens kan een crimineel immers niet direct bij je geld. Dat klopt, maar ze verzinnen wel ‘slimme’ manieren om alsnog aan geld te komen. Ten eerste is er markt voor dit soort data. Voor een paar cent per telefoon- of rekeningnummer wordt - al dan niet gestolen - data illegaal verhandeld. Zulke datasets worden samengevoegd en verkocht op het darknet.
Neptelefoontjes of phishing-mails van je bank
De tweede manier waarop de criminelen geld kunnen verdienen met jouw data, is een slinkse. Criminelen die je telefoon- en bankrekeningnummer hebben, kunnen zich voordoen als iemand anders, bijvoorbeeld als medewerker van jouw bank. Met een smoes verleidt ‘de bankmedewerker’ je - via telefoon, sms of bijvoorbeeld WhatsApp - om geld naar een bepaald rekeningnummer over te boeken. De fraude is moeilijk te herkennen omdat het telefoonnummer of e-mailadres ‘gespoofed’ is. Dat betekent dat jij in je scherm gewoon het telefoonnummer – of e-mailadres – van je bank ziet.
Daarnaast bestaan er nog talloze andere vormen van phishing, waarbij de crimineel op een doelbewuste manier je inloggegevens probeert te ontfutselen. Het voordeel voor de crimineel met dit soort datalijsten zit ‘m in de grote aantallen. Aan een paar telefoon- en bankrekeningnummers hebben ze weinig. Maar als je duizenden mensen benadert, zijn er helaas altijd wel een paar mensen die erin trappen.
Dit kun je zelf doen om te voorkomen dat je slachtoffer wordt
Hoe zorgvuldig je ook met je gegevens omgaat, je gegevens kunnen toch - buiten jouw schuld - op straat komen te liggen. In de meeste gevallen ben je zelf wél de laatste cruciale schakel die kan voorkomen dat de crimineel er geld aan verdient. Wees altijd op je hoede als je onverwacht wordt benaderd om geld over te maken of bijvoorbeeld je inloggegevens achter te laten. Zeker als iemand zich voordoet als medewerker van een (jouw) bank. Knab belt bijvoorbeeld nooit om te vragen of je geld wilt overboeken. We sturen ook nooit e-mails of andere berichten met links die direct leiden naar je Persoonlijke Bankomgeving of de inlogpagina daarvan.
Veilig bankieren bij Knab
Knab streeft ernaar om jou zo veilig mogelijk te laten bankieren. Wil je weten hoe we dit doen en hoe jij zelf kan bijdragen aan veilig online bankieren? Neem dan een kijkje op deze pagina's.
Op de hoogte van al je inkomsten en uitgaven
De beste manier om te voorkomen dat je slachtoffer wordt van fraude is door altijd voorzichtig te zijn met het delen van je gegevens. Daarnaast helpt het als je continu een goed overzicht hebt van al je geldzaken. Dit overzicht krijg je gemakkelijk via het betaalpakket van Knab.
Casper Zwart
Casper is Adviseur Klanttevredenheid bij Knab en heeft daarnaast veel ervaring als schrijver. Hij doet al jaren regelmatig onderzoek naar de behoeftes en ervaringen van zzp'ers.
