Wat is inflatie en wat betekent het voor jou?

Wat is inflatie?

Inflatie is een algemene prijsstijging van producten en diensten voor consumenten. Door inflatie daalt je koopkracht, aangezien je voor dezelfde hoeveelheid geld minder kunt kopen. Inflatie zorgt er dus voor dat je geld minder waard wordt.

Waarom ligt de inflatie nu zo hoog?

In gezonde economieën is er meestal sprake van lichte inflatie. Dat de inflatie nu zo hoog ligt, wordt veroorzaakt door een buitengewone samenloop van omstandigheden: verstoorde toeleveringsketens door Covid-restricties, hoge coronasteunpakketten voor ondernemers, jarenlang ruim monetair beleid van centrale banken en de sterk gestegen energie- en voedselprijzen door de oorlog in Oekraïne. Simpel gezegd is de vraag nu (veel) hoger dan het aanbod en dat zorgt voor stijgende prijzen.

Hoe hoog ligt de inflatie in Nederland?

Op het moment van schrijven ligt de inflatie in Nederland op 14,5% (september 2022). Vergeleken met voorgaande jaren is dat ontzettend hoog. De gemiddelde inflatie was in 2021 2,40%. In onderstaande tabel zie je een overzicht van de gemiddelde inflatie van de afgelopen tien jaar.

Jaar	Gemiddelde inflatie
2013	2,5%
2014	1,0%
2015	0,6%
2016	0,3%
2017	1,4%
2018	1,7%
2019	2,6%
2020	1,3%
2021	2,7%
2022	10%
2023	4,2%

Bron: CBS 
*Voorlopige cijfers. Gemeten tot en met november 2023.

Hoe wordt inflatie gemeten?

In Nederland meten we de inflatie aan de hand van de zogenaamde consumentenprijsindex (CPI). De CPI kun je zien als een ‘mandje’ van de meest voorkomende consumentengoederen en -diensten. Denk onder andere aan voedingsmiddelen, consumptieartikelen (zoals een nieuwe spijkerbroek of smartphone), huurprijzen, energiekosten en benzine.

Het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) houdt de consumentenprijsindex nauwkeurig bij en publiceert iedere maand de nieuwste data. De procentuele wijziging ten opzichte van dezelfde maand van het voorgaande jaar bepaalt het inflatiecijfer.

Het verschil tussen inflatie en deflatie

Zoals gezegd is er sprake van inflatie wanneer de prijzen van consumentenproducten stijgen. Deflatie - aan de andere kant - wordt juist gekenmerkt door dalende prijzen. Deflatie is dus het tegenovergestelde van inflatie en leidt ertoe dat je geld méér waard wordt.

Deflatie komt in de meeste economieën weinig voor. Er worden doorgaans actief maatregelen genomen om deflatie te voorkomen. Deflatie wordt, net als hoge inflatie, gezien als schadelijk voor de economie.

Wat zijn de gevolgen van inflatie?

Het gevolg van inflatie is dat je minder kunt kopen met dezelfde hoeveelheid geld. Normaal gesproken lopen de lonen, in economieën zoals die van Nederland, mee met de inflatie. Hierdoor blijft je koopkracht ongeveer hetzelfde. Op dit moment stijgt de inflatie echter harder dan de lonen. Daardoor neemt de koopkracht af.

Hoe wordt inflatie bestreden?

De Europese Centrale Bank (ECB) heeft de afgelopen maanden haar programma voor het opkopen van obligaties versneld afgebouwd en de zogenoemde beleidsrente voor het eerst in elf jaar tijd verhoogd. Dat is het rentetarief dat banken betalen om bij de ECB geld te lenen of te stallen. De komende maanden worden verdere renteverhogingen verwacht. Met deze maatregelen hoopt de ECB dat bedrijven en consumenten minder gaan uitgeven, waardoor de inflatie zou moeten afnemen.

Rol van de overheid
Daarnaast wordt er ook naar de overheid gekeken om het inflatieprobleem op te lossen. De overheid probeert dat door inkomensondersteuning te bieden, voornamelijk voor huishoudens met de laagste inkomens. Het probleem van te royale ondersteuning is echter, zo waarschuwt De Nederlandse Bank, dat deze maatregel het effect van inflatie bestrijdt, maar niet de oorzaak ervan. Als mensen door overheidssteun meer kunnen uitgeven, zou dat verdere inflatie juist in de hand werken.

De invloed van inflatie op je spaargeld

Inflatie heeft effect op de waarde van je spaargeld. Dat is het geval wanneer de inflatie hoger is dan de rente die je krijgt op je spaarrekening. Je kunt dan relatief gezien minder kopen met je spaargeld. Als de rente op je spaarrekening hoger is dan de inflatie, wordt je spaargeld juist relatief gezien meer waard.

Op dit moment ligt de gemiddelde rente op spaarrekeningen ruim lager dan de inflatie. Dat betekent dus dat het spaargeld op je spaarrekening minder waard wordt.

Heeft sparen nog wel zin?

Het is altijd goed om een financiële buffer achter de hand te hebben voor onvoorziene uitgaven, of om bijvoorbeeld een periode zonder inkomen te overbruggen. Maar let op: door de combinatie van hoge inflatie en lage spaarrentes, wordt je spaargeld snel minder waard. Het kan verstandig zijn om een deel van je spaargeld te beleggen. Bij Knab kan je dat eenvoudig laten doen door experts.

 

 

Goed om te weten
Dit artikel is niet bedoeld als een persoonlijk advies om te gaan beleggen. Aan beleggen zijn kosten en risico’s verbonden. Je beleggingen kunnen meer waard worden, maar ook minder. Maak altijd je eigen overweging of beleggen iets voor jou is.