Raad van State kraakt verplichte AOV voor zzp’ers: ‘onuitvoerbaar en te complex’

De Raad van State is zeer kritisch over de geplande verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers. In een nieuw advies noemt de hoogste adviseur van regering en parlement het wetsvoorstel voor de zogeheten Basisverzekering arbeidsongeschiktheid zelfstandigen (BAZ) “niet of nauwelijks uitvoerbaar”. Volgens de Raad moet het kabinet eerst de bestaande problemen bij de WIA oplossen, voordat een verplichte verzekering voor zelfstandigen wordt ingevoerd.
Laatst geüpdatet
16 december 2025
Leestijd
2 minuten
- Laatst geüpdate: 16 december 2025
- Leestijd: 2 minuten

De Raad van State is zeer kritisch over de geplande verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers. In een nieuw advies noemt de hoogste adviseur van regering en parlement het wetsvoorstel voor de zogeheten Basisverzekering arbeidsongeschiktheid zelfstandigen (BAZ) “niet of nauwelijks uitvoerbaar”.

Volgens de Raad moet het kabinet eerst de bestaande problemen bij de WIA oplossen, voordat een verplichte verzekering voor zelfstandigen wordt ingevoerd.

MKB ondernemer vraagt TVL regeling aan-1

Wat is er mis met de verplichte AOV?

De kern van de kritiek zit bij de uitvoering. De medische keuringen voor de BAZ zouden — net als bij de WIA — door het UWV moeten worden uitgevoerd. En juist daar loopt het al vast.
 
Volgens recente rapporten lopen wachttijden voor WIA-keuringen nu al op tot 6 tot 18 maanden, met risico dat dit verder oploopt naar meerdere jaren. De Raad waarschuwt dat het toevoegen van honderdduizenden zzp’ers aan dit systeem de uitvoerbaarheid nog verder onder druk zet.
 
Kort gezegd: zolang de WIA niet goed functioneert, is het volgens de Raad onverstandig om daar een nieuwe volksverzekering bovenop te bouwen.

Eerdere aanpassingen overtuigen niet

Het kabinet heeft het oorspronkelijke voorstel al aangepast na stevige kritiek van zzp’ers, uitvoeringsorganisaties en toezichthouders. Zo werd:

  • de wachttijd verlengd van één naar twee jaar;
  • de premie verlaagd;
  • een uitzondering gemaakt voor deeltijd-zzp’ers die daarnaast al voldoende verzekerd zijn via loondienst.

    Maar volgens de Raad van State lossen deze aanpassingen de kernproblemen niet op. De verzekering blijft complex, duur in uitvoering en afhankelijk van een systeem dat nu al piept en kraakt.

Waarom ligt deze wet er überhaupt?

De verplichte AOV is een belangrijke afspraak uit het pensioen- en arbeidsmarktpakket. Vakbonden en linkse partijen zagen de verzekering als voorwaarde om het pensioenakkoord te steunen.

Het kabinet wijst erop dat een groot deel van de zzp’ers zich nu onvoldoende verzekert tegen arbeidsongeschiktheid. De BAZ moet voorkomen dat zelfstandigen bij langdurige ziekte uiteindelijk in de bijstand belanden.
 
De verzekering zou een uitkering bieden tot maximaal het wettelijk minimumloon, tot aan de AOW-leeftijd. De beoogde ingangsdatum ligt — onder voorwaarden — rond 2030.

Wat betekent dit voor zzp’ers?

De kritiek van de Raad van State zet een grote rem op de invoering van de verplichte AOV. Het kabinet zal het wetsvoorstel moeten heroverwegen of ingrijpend aanpassen.
 
Voor zzp’ers betekent dit vooral: meer onzekerheid, maar ook meer tijd. De kans dat de BAZ in de huidige vorm wordt ingevoerd, lijkt klein.
 
Ondertussen blijft één ding overeind: het risico van arbeidsongeschiktheid ligt voorlopig nog steeds grotendeels bij jezelf.
 
  • Bronnen: FD.nl, Raad van State, Ministerie van SZW

Over Knab Zzp Nieuws 
Met Knab Zzp Nieuws bundelt Knab externe nieuwsberichten voor ondernemers. We vatten de kern samen, voegen context toe en verwijzen altijd naar de oorspronkelijke publicatie. Volg Knab op LinkedIn en blijf automatisch snel én onafhankelijk op de hoogte van ontwikkelingen die jou en je bedrijf raken. 



Casper Zwart
Casper is Adviseur Klanttevredenheid bij Knab en heeft daarnaast veel ervaring als schrijver. Hij doet al jaren regelmatig onderzoek naar de behoeftes en ervaringen van zzp'ers.



Deel via:

Het zakelijk bank- pakket nu 12 maanden gratis voor starters! Meer informatie

Profiteer nu bij Knab van hét zakelijk bankpakket voor zzp'ers