Ruim een derde van de zzp'ers bezorgd over Wet DBA; braindrain dreigt
36% van de zzp’ers in Nederland maakt zich zorgen over de aanstaande handhaving van de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) door de Belastingdienst. Vooral zzp'ers met kantoorfuncties en zzp’ers met een hoge omzet vrezen dat hun zelfstandige status onder druk komt te staan. Bovendien dreigt een aanzienlijke braindrain op de Nederlandse arbeidsmarkt. Veel ervaren ondernemers overwegen vervroegd met pensioen te gaan als de wet tegen schijnzelfstandigheid hen dwingt te stoppen met hun huidige werkzaamheden. Jongere ondernemers lonken naar het buitenland.
Dat blijkt uit onderzoek van zzp-bank Knab onder 3.000 zzp'ers.
Meeste schijnzelfstandigen bij de overheid en in de IT-sector
Een aanzienlijk deel van de zzp'ers (13%) verwacht als schijnzelfstandige te worden aangemerkt zodra de Belastingdienst begint met handhaven. Die percentages liggen het hoogst binnen de sectoren overheid (28%), IT (21%) en Media & Communicatie (21%). Zzp'ers binnen die sectoren werken vaak langdurig aan één opdracht en velen zijn voor hun inkomen afhankelijk van één opdrachtgever.
| Denk je dat je momenteel voldoet aan de criteria van een echte zzp'er of schijnzelfstandige? | ||||
| Sector | Schijnzelfstandige | Echte zzp'er | Weet ik niet | |
| Alle zzp'ers | 13% | 77% | 10% | |
| Overheid | 28% | 65% | 7% | |
| ICT | 21% | 68% | 11% | |
| Media & Communicatie | 16% | 79% | 5% | |
| Zorg | 14% | 75% | 11% | |
| Bouw | 13% | 74% | 13% | |
| Vervoer | 13% | 79% | 8% | |
| Zakelijke dienstverlening | 12% | 82% | 6% | |
| Kunst & Cultuur | 8% | 79% | 13% | |
| Persoonlijke dienstverlening | 8% | 81% | 11% | |
| Detail- en groothandel | 6% | 80% | 14% | |
| Onderwijs | 5% | 81% | 14% | |
Dreigende braindrain door vervroegd pensioen 50-plussers
Een kwart van de 50-plussers overweegt eerder met pensioen te gaan als de wet hen dwingt te stoppen met ondernemen. Daarnaast noemen jongere zzp’ers opvallend vaak de optie om buiten Nederland op zoek te gaan naar opdrachten. Hierdoor dreigt een hoop kennis, ervaring en talent van de toch al krappe Nederlandse arbeidsmarkt te verdwijnen. Slechts 30% zou een baan in loondienst willen als zij hun huidige zzp-werk moeten staken.
| Stel, je moet vanwege Wet DBA stoppen met je huidige werkzaamheden. Wat zou je doen? |
||||||||
| Jaaromzet | Alle zzp'ers | < 30 | Dertiger | Veertiger | Vijftiger | Zestiger | > 70 | |
| Weet ik nog niet | 33% | 30% | 35% | 36% | 36% | 24% | 22% | |
| In loondienst gaan | 29% | 45% | 38% | 33% | 34% | 13% | 1% | |
| Nieuwe onderneming starten | 26% | 32% | 34% | 31% | 24% | 16% | 8% | |
| Ander zzp-werk zoeken | 20% | 24% | 35% | 25% | 19% | 12% | 1% | |
| Eerder stoppen met werken (pensioen) | 17% | 1% | 1% | 3% | 12% | 52% | 59% | |
| Iets anders | 8% | 4% | 5% | 6% | 9% | 7% | 12% | |
| Omscholen | 7% | 15% | 13% | 10% | 7% | 2% | 0% | |
Roep om stabiel overheidsbeleid
Het Knab-onderzoek laat zien dat zzp’ers vooral behoefte hebben aan stabiel overheidsbeleid. De voortdurende veranderingen in wet- en regelgeving worden door veel zzp'ers als belemmerend ervaren. Ze verlangen naar duidelijkheid en voorspelbare regels, zodat ze hun bedrijven zonder constante onzekerheid kunnen voortzetten. Bijna 60% van de zzp'ers beschouwt stabieler overheidsbeleid als essentieel voor de toekomst van zelfstandig ondernemerschap in Nederland.
Creëer een omgeving waarin bewuste zzp’ers kunnen floreren
Uit het onderzoek blijkt dat 49% van de zzp’ers positief is over de toekomst van zelfstandig ondernemerschap in Nederland. Volgens Nadine Klokke (CEO Knab) kan dat echter snel veranderen. “Het sentiment onder zzp’ers kan verslechteren als het kabinet schijnzelfstandigheid blijft bestrijden met onduidelijke en steeds veranderende regelgeving. Een stabiel overheidsbeleid en duidelijke wet- en regelgeving zijn van cruciaal belang voor het succes van zzp’ers. De overheid moet een omgeving creëren waarin bewuste, niet-kwetsbare zzp'ers kunnen floreren zonder onnodige beperkingen. De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft wat dat betreft een uitgelezen kans, aangezien de opvolger van deze Wet DBA momenteel in voorbereiding is en naar verwachting vanaf 2026 gaat gelden.”
Casper Zwart
Casper is Adviseur Klanttevredenheid bij Knab en heeft daarnaast veel ervaring als schrijver. Hij doet al jaren regelmatig onderzoek naar de behoeftes en ervaringen van zzp'ers.