AMSTERDAM – Zzp-vaders zeggen vaker aanwezig te kunnen zijn bij de belangrijke momenten in het leven van hun kinderen, dankzij het feit dat ze ondernemer zijn. Van ouderavonden tot het afzwemmen; het ondernemerschap biedt hen, naar eigen zeggen, de vrijheid om werk en gezin op hun eigen manier te combineren.
Dat blijkt uit onderzoek van zzp-bank Knab onder 500 zzp-vaders in aanloop naar Vaderdag.
Drie op de vier vaders (75%) vinden dat het ondernemerschap een positieve invloed heeft (gehad) op de band met hun kinderen. Ze waarderen vooral dat ze hun tijd zelf kunnen indelen en overdag vaker thuis zijn. Die vrijheid stelt hen in staat om werk en opvoeding te combineren op een manier zoals ze dat graag willen.
Veel vaders geven aan dat ze dankzij hun ondernemerschap vaker hun kinderen kunnen brengen en ophalen, bijvoorbeeld naar school, zwemles en sportclubs. Anderen noemen samen lunchen op woensdag of er gewoon zijn op een studiedag, momenten die in loondienst vaak lastiger te plannen zijn.
Tegelijkertijd ervaart één op de vier vaders ook nadelen. Zij noemen stress, lange werkdagen en het gevoel voortdurend ‘aan’ te staan als reden dat de band met hun kind juist niét verbeterde door het ondernemerschap.
Ook rond de geboorte van hun kind ervoeren veel vaders de voordelen van het zelfstandig zijn. Van de ondernemers die op dat moment al vader werden, kijkt 82% positief terug op het feit dat ze tijdens die periode ondernemer waren. Ze konden er vaker zijn in de kraamperiode, bijvoorbeeld door werk naar de avonduren te verplaatsen. Tegelijkertijd bleef werkdruk wel aanwezig: klanten wachten niet, inkomsten stoppen bij vrije dagen.
“Ik kon de eerste maanden overal bij zijn, door wat meer te werken in de avonduren. Overdag was ik veel thuis,” vertelt een horeca-zzp’er met twee kinderen.
Vrijwel alle vaders (92%) zijn trots dat ze hun kinderen het ondernemerschap als voorbeeld kunnen meegeven. Niet alleen vanwege wat ze bereikt hebben, maar ook vanwege de waarden die ze ermee overdragen: vrijheid, verantwoordelijkheid, initiatief. Veel ondernemers zien het als betekenisvol dat hun kind van dichtbij meemaakt wat zelfstandig werken inhoudt.
“Ze leren dat je niet in een hokje hoeft te denken als toekomstig loonslaaf. Eigen dromen waarmaken. Voor jezelf zorgen,” zegt een zzp’er in de bouw.
Kinderen brengen niet alleen meer knuffels, maar ook meer verantwoordelijkheidsgevoel. Voor ruim een derde van de ondernemers (36%) was het vaderschap aanleiding om serieuzer na te denken over hun financiële vangnet. Zeven op de tien ondervraagde vaders zegt dat ze iets geregeld hebben voor het geval ze arbeidsongeschikt raken. 64% zegt dat ze hun pensioen goed geregeld hebben.
“Op het moment dat je kinderen krijgt, voel je ineens, zo lijkt het, meer verantwoordelijkheid,” zegt een zzp’er in de dienstverlening met drie kinderen.
Vaders met jonge kinderen (onder de vijf jaar) combineren formele opvang vaak met hulp van familie of een oppas. Opvallend is dat ruim de helft (52%) zegt dat het ondernemerschap hen helpt om minder afhankelijk te zijn van kinderopvang. Zelf hun tijd indelen maakt het makkelijker om ophaalmomenten of studiedagen op te vangen.
Tegelijkertijd zou 27% juist méér gebruik willen maken van opvang, maar dat de kinderopvang geen plek heeft, of niet goed is ingericht op de flexibele werktijden van zelfstandig ondernemers.
Vaders die eerder ook in loondienst werkten toen ze al kinderen hadden, kunnen goed vergelijken. Maar liefst 83% van hen zegt dat ze als ondernemer meer vrijheid ervaren in de combinatie van werk en gezin dan toen ze werknemer waren. Ook zegt 63% dat ze vanwege hun ondernemerschap meer betrokken zijn bij de opvoeding hun kinderen.
“Als ondernemer verdien ik nu in 3,5 maand wat ik in loondienst in 8 maanden deed. En ik breng mijn dochter elke dag zelf naar speciaal onderwijs. Dat is onbetaalbaar,” zegt een zzp’er in de ICT.
Die grotere betrokkenheid kent wel een keerzijde: 56% zegt dat ze in loondienst meer financiële rust ervoeren dan nu als ondernemer. Het spanningsveld tussen vrijheid en zekerheid blijft daarmee actueel.
Op de vraag of hun kinderen ook ondernemer zouden moeten worden, antwoordt 84% van de vaders dat ze vooral hun eigen pad moeten kiezen. Toch zegt 12% dat ze hopen dat hun kind ook voor het ondernemerschap kiest, bijvoorbeeld om het familiebedrijf voort te zetten. Slechts 1% raadt loondienst aan, vooral vanwege de zekerheid.