Ondernemerschap goed voor band vader en kind; geen verlof blijft gemis

76% van de ondernemende vaders vindt dat hun ondernemerschap een positieve invloed heeft op de band met hun kinderen. Toch denkt 60% van hen dat vaders in loondienst het wel makkelijker hebben, met name vanwege betaalde verlofregelingen. Bovendien vindt 62% dat het Nederlandse kinderopvangsysteem niet goed is ingericht op de behoeften van ondernemers.

Dat blijkt uit onderzoek van Knab onder ruim 1.000 zelfstandig ondernemers zonder personeel (zzp'ers) in aanloop naar Vaderdag.

Ruim driekwart van de ondervraagde vaders is positief over de invloed van hun ondernemerschap op hun relatie met hun kinderen. De mogelijkheid om hun eigen tijd in te delen en het doorgeven van een ondernemersmentaliteit worden als grote voordelen gezien. De flexibiliteit maakt het voor hen makkelijker om aanwezig te zijn bij belangrijke momenten in het leven van hun kinderen, zoals schoolvoorstellingen en sportwedstrijden.

"Omdat mijn vrouw en ik zelfstandig zijn, hebben wij meer tijd en gelegenheid om de kinderen aandacht te geven. Het brengen naar sport en dergelijke is ook makkelijker te plannen. Wij vragen ons soms af hoe mensen in loondienst dat geregeld moeten krijgen."

- Veertigjarige vader met drie thuiswonende kinderen -

Ideale werkweek: 32 tot 40 uur

In welke mate vaders positieve effecten van het ondernemerschap ervaren, hangt sterk samen met het aantal uur dat ze in hun bedrijf stoppen. Vaders die 32 tot 40 uur per week werken, blijken het meest positief over de invloed van hun ondernemerschap op hun gezin. Bij vaders die meer dan 48 uur per week werken, is het enthousiasme het minst groot.

"Ouderschap voor mensen in loondienst makkelijker"

Ondanks de positieve effecten, denken de meeste zzp’ers dat vaders in loondienst het makkelijker hebben. 60% van alle ondernemende vaders denkt dat ouderschap voor mensen in loondienst makkelijker is dan voor ondernemers. Ook hier zijn het vooral de vaders die veel uren maken, die dat denken.

De keerzijde van de medaille bestaat volgens de vaders voornamelijk uit drie punten:

1. Tijd & energie
Een eigen bedrijf kost veel tijd en energie, waardoor aandacht voor het kind er bij in kan schieten. 51% van de ondernemende vaders geeft aan soms moeite te hebben met het loslaten van hun werk en zich volledig te focussen op hun kind(eren). Bij dertigers ligt dit percentage met 60% het hoogst. 

2. Geen betaald geboorte- en/of ouderschapsverlof
Ondernemende vaders hebben – in tegenstelling tot ondernemende moeders én iedereen in loondienst – geen recht op betaalde verlofregelingen. 67% van hen vindt dat de regering dit wél zou moeten regelen. Overigens is een deel van zzp’ers fel tegen dit soort hulp van de overheid. Zij beschouwen het ondernemen als een eigen keuze en vinden dat je daarom ook zelf de verantwoordelijkheid hebt om dit soort zaken goed te regelen.

3. Kinderopvang niet afgestemd op ondernemers
Het Nederlandse kinderopvangsysteem is volgens de meeste ondernemers niet goed afgestemd op de behoeften van ondernemers. 62% van de ondernemende vaders met thuiswonende kinderen vindt dat. Dat heeft er vooral mee te maken dat de opvang niet flexibel is. Je moet bij de opvang al lang van tevoren aangeven welke dagen je opvang wil, bovendien zijn de openingstijden afgestemd op kantoortijden. Sommige ondernemers hebben vanwege hun onregelmatige werk ook geen recht op kinderopvangtoeslag. 

“Het is geslachtsdiscriminatie dat vrouwelijke zzp'ers wel een tijdelijke uitkering kunnen aanvragen bij de geboorte van hun kind en mannelijke zzp'ers niet. En aangezien vaders in loondienst tegenwoordig zes weken vaderschapsverlof krijgen is dat discriminatie ten opzichte van vaders die zzp'er zijn.”
- Veertigjarige vader met twee thuiswonende kinderen -

Een deel van de respondenten geeft aan dat ze bewust gewacht hebben met ondernemen, tot hun kinderen een bepaalde leeftijd hadden bereikt. Op die manier ontweken ze de hierboven genoemde nadelen.

Eerst bedrijf op poten zetten, daarna kinderen

Een derde van de mannelijke ondernemers zegt dat hun ondernemerschap in enige mate invloed heeft (gehad) op hun kinderwens. Vooral de huidige generatie jonge vaders stelt het vaderschap uit om eerst hun bedrijf op te bouwen. Dit strategische uitstel laat zien dat (aanstaande) vaders verwachten dat het combineren van het vader- en ondernemerschap complex is.

"Ik wilde eerst al m'n tijd en energie in m'n bedrijf steken om zo voor een stabiel inkomen te zorgen. Nu dat gelukt is, gaan we kijken of een kind krijgen ook lukt."

- Dertigjarige man zonder kinderen -

Aantal vaders dat minder werkt rondom de geboorte stagneert

In de jaren ’80 en ’90 namen mannelijke ondernemers amper vrij wanneer ze een kind kregen. Slechts 20% ging rondom de geboorte minder werken. Uit ons onderzoek blijkt dat dat percentage in de jaren vlak na de eeuwwisseling weer sterk steeg. Maar nu schommelt dat percentage al zo'n tien jaar rond 65%. Waar vaders in loondienst de afgelopen jaren - vanwege de uitgebreide regelingen - steeds meer tijd met hun pasgeboren kind doorbrengen, stagneert dat percentage bij ondernemende vaders. Het ontbreken van een betaalde verlofregeling speelt daarbij een grote rol. 

Blijven balanceren tussen werk en gezin

Nadine Klokke (CEO Knab) over de onderzoeksresultaten: "Ik vind het mooi om te zien dat ondernemerschap kan bijdragen aan een sterkere band tussen vader en kind. Bij Knab zetten we ons in voor de belangen van zzp'ers en pleiten we voor duidelijke en evenwichtige maatregelen die het ondernemerschap stimuleren. Een flexibelere kinderopvang zou bijvoorbeeld al veel helpen. Daarom blijven we dit soort onderzoeken doen om de stem en wens van de zzp'er te laten horen."