Zzp'er worden? Wet DBA en schijnzelfstandigheid uitgelegd
Wanneer werk je als zzp'er in een fictief dienstverband en wanneer niet? Dat was de inzet van de rechtszaak van een maaltijdbezorger tegen zijn opdrachtgever. De rechter stelde vast dat er geen sprake was van schijnzelfstandigheid. Ondanks de invoering van de De wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie (DBA), blijft dit voor zzp'ers een heikel onderwerp.
Let op: In 2023 kwam de regering met een nieuw wetsvoorstel die de Wet DBA moet vervangen. Je leest er meer over in dit artikel. De informatie in het artikel hieronder wordt niet meer geüpdatet.
-041680-edited.jpg?width=552&name=GettyImages-615736464%20(1)-041680-edited.jpg)
Wat is de wet DBA?
De wet DBA is een wet waarin de arbeidsrelatie tussen zzp’ers en opdrachtgevers wordt gedefinieerd, met het doel om schijnzelfstandigheid te voorkomen. Wet DBA staat voor wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie en is de vervanger van de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR). De VAR legde de verantwoordelijkheid ter voorkoming van schijnzelfstandigheid vooral bij de zzp’er, de wet DBA bij zowel opdrachtgever als zzp’er.
Ondanks dat de wet in 2016 is ingevoerd, vindt er - vermoedelijk tot 2025 - slechts beperkte handhaving door de Belastingdienst plaats. Alleen als men kwaadwillendheid vermoedt, kan de Belastingdienst een boete opleggen.
Wat betekent de wet DBA voor zzp’ers?
De wet DBA is in het leven geroepen om schijnzelfstandigheid te voorkomen, met het doel om zzp’ers te beschermen. Om dit aan je uit te leggen, moeten we het eerst even hebben over de definitie van schijnzelfstandigheid en wat dit voor jou betekent.Wat is schijnzelfstandigheid?
Schijnzelfstandigheid is een arbeidssituatie waarin je aan de slag bent als zzp’er, maar de relatie met je opdrachtgever veel weg heeft van een werknemer in loondienst. Je opdrachtgever verwacht bijvoorbeeld dat je iedere dag om 9 uur begint en je mag alleen werken op zijn locatie, laptop en via zijn netwerk. Je werkt dus eigenlijk helemaal niet zo zelfstandig. Er is zou sprake kunnen zijn van een fictieve dienstbetrekking.Nadeel van schijnzelfstandigheid
Een fictieve dienstbetrekking is voor werkgevers soms goedkoper, omdat ze geen sociale premies hoeven te betalen en op ieder moment van je af kunnen. Maar voor zzp’ers is dit nadelig, omdat je geen sociale zekerheid hebt en de arbeidsrelatie op ieder moment kan worden opgezegd.Geen sociale zekerheid en pensioen
Als zzp’er ben je zelfstandig. Als je relatie met je opdrachtgever toch veel weg heeft van (verkapte) loondienst, pluk je niet de vruchten van het zelfstandig ondernemerschap. Dat is voor jou nadelig. Je bent dan gebonden aan strikte afspraken met je opdrachtgever, maar krijgt niet de zekerheid die hoort bij loondienst. Je bouwt bijvoorbeeld geen pensioen op, krijgt geen vakantiedagen en ook geen WW-uitkering als er geen werk meer voor je is. Sterker nog, je opdrachtgever kan op ieder moment besluiten om de overeenkomst te beëindigen.Wat kun je doen tegen schijnzelfstandigheid?
Je kunt schijnzelfstandigheid bespreken met je opdrachtgever. Schijnzelfstandigheid is bij wet verboden. Bedenk dat het in Nederland normaal is dat werkenden een pensioen opbouwen en dat je een buffer voor als je tijdelijk zonder werk zit misschien wel heel goed kan gebruiken.Pensioen en sociale zekerheid doorberekenen in uurtarief
Er zijn voldoende mogelijkheden om een pensioen op te bouwen als zzp’er. Je kunt bijvoorbeeld banksparen of gebruikmaken van de oudedagsreserve, en zo een deel van je pensioen opbouwen. Daarnaast is het van belang dat je een buffer opbouwt voor als je tijdelijk zonder werk komt te zitten. Deze kosten kun je doorberekenen in het uurtarief dat je rekent aan je opdrachtgever.Hét zakelijk bankpakket voor zzp'ers
Ga je aan de slag als zzp’er? Dan is een zakelijke rekening een goede start. Voor € 7 per maand krijg je bij Knab een compleet zakelijk betaalpakket, met vijf zakelijke betaalrekeningen (handig voor potjes), spaarrekeningen en voor € 1,50 per maand de mogelijkheid tot het maken van een boekhoudkoppeling met één van de twaalf verschillende boekhoudpakketten. Check het direct!
Stenfinn Deguelle
Stenfinn werkte in 2018 en 2019 voor Knab. Hij schreef verschillende artikelen over (zakelijke) financiën.
