Alles wat zzp'ers moeten weten over de verplichte AOV

De verplichte AOV voor zzp'ers hangt al jaren in de lucht, maar lijkt er nu toch echt te komen. Volgens de laatste plannen moet elke zelfstandig ondernemer er eentje hebben in 2027. Zo'n AOV-verplichting roept natuurlijk vragen op. Voor wie gaat de verplichting gelden? Zijn er uitzonderingen? Wat als je al iets geregeld hebt en hoe hoog worden de kosten? 

We analyseerden ruim 200 vragen van zzp'ers over dit onderwerp. De antwoorden op de meest voorkomende vragen lees je in dit artikel. 

Webinar: Slim omgaan met de aanstaande AOV-verplichting

Op 25 september volgden ruim 700 zzp'ers ons webinar over dit onderwerp. Je kunt dit webinar in z'n geheel terugkijken of download alleen de slides. 

1. Wat is de verplichte AOV voor zzp'ers?

De overheid komt met een publieke arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). Die komt er - onder andere - omdat ze willen dat alle zelfstandig ondernemers verzekerd zijn tegen arbeidsongeschiktheid. Op die manier willen ze zzp'ers beter beschermen voor het geval ze door ziekte of een ongeluk niet meer kunnen werken (en dus inkomen mislopen). De publieke AOV vraag je straks aan bij het UWV. 

40% van de zzp'ers heeft niks geregeld
Uit onderzoek van Knab blijkt dat zo'n vier op de tien zzp'ers geen enkel financieel vangnet hebben, mochten ze arbeidsongeschikt raken. 

2. Wie worden uitgezonderd van de AOV-verplichting?

De verplichting gaat in principe gelden voor iedereen die door de Belastingdienst wordt beschouwd als ondernemer én hun meewerkende partners. Er komen - waarschijnlijk - wel twee uitzonderingen.

• Directeur-Grootaandeelhouders (DGA's) van een bv
  DGA's van een besloten vennootschap (bv) vallen niet onder de verplichting.
• Ondernemers die al een AOV hebben
  Uit ons onderzoek blijkt dat 22% van de zzp'ers al een (private) AOV heeft. Zij hoeven straks wellicht geen actie te ondernemen. Belangrijke voorwaarde is wel dat de dekking én de premie minimaal gelijk zijn aan die van de publieke AOV. Een volgend kabinet moet hierover nog een knoop doorhakken.

Schenkkring en crowdsurance
Ondernemers met een schenkkring (zoals Broodfonds) of crowdsurance zullen niet uitgezonderd worden, aangezien die alternatieve verzekeringen vaak maximaal twee jaar uitkeren. Ook als je veel eigen vermogen hebt, zal dat geen reden zijn om je uit te sluiten van de verplichting. 

Tip: Een AOV en crowdsurance kun je wel goed combineren. Lees daarover meer in het artikel Verplichte AOV en crowdsurance: gaat dat samen? 

Parttime ondernemer
Heb je - naast je onderneming - ook nog een baan in loondienst? Dan worden de regels mogelijk ook iets anders voor jou. De huidige plannen geven daar nu echter nog geen uitsluitsel over. 

Let op: Deze informatie is gebaseerd op de meest recente plannen. Dat kan de komende tijd nog veranderen. 

3. Wat gaat de verplichte AOV kosten?

De premie van de publieke AOV wordt zo'n 7,5% tot 8% van je laatst verdiende ondernemersinkomen (omzet min kosten). De Belastingdienst int die premie.

Maar er zit wel een maximum aan. De premie betaal je tot maximaal 143% van het minimumloon. Op basis van het huidige minimumloon zou dat betekenen dat je de premie betaalt tot een maximaal jaarinkomen van € 38.038 Zzp'ers met een hoger inkomen zullen dus maximaal € 231 tot € 246 per maand (bruto) betalen. 

Alleen je inkomen speelt een rol
De premie voor de publieke AOV wordt enkel inkomensafhankelijk. Andere factoren - bijvoorbeeld je beroep, leeftijd en medische achtergrond - spelen dus geen rol. Private verzekeraars kijken daar meestal wel naar. Daardoor kan het zijn dat je met een 'licht beroep' goedkoper uit bent bij een private verzekeraar, bijvoorbeeld via een bank. 

Kosten fiscaal aftrekbaar
De premie die je betaalt, mag je aftrekken van je belastbaar inkomen. Dat heeft een positief effect op de netto kosten. In het webinar toont Oskar een aantal rekenvoorbeelden. Daar zie je dat een zzp'er met een jaarinkomen van € 45.000 ongeveer € 155 netto kwijt zal zijn aan de AOV. Voor zzp'ers met inkomen van € 90.000 per jaar, liggen die kosten op € 124 per maand. Bij dit rekenvoorbeeld gaan we uit van het wettelijk maximale verzekerde bedrag van € 25.855. 

4. Word ik wel geaccepteerd?

Volgens demissionair Minister van Gennip geldt voor de aankomende publieke AOV een acceptatieplicht. Dat betekent dat de verzekeraar - het UWV - je niet mag weigeren. Dus ook niet als je al ziek bent of een grotere kans hebt om ziek te worden. Al die zaken hebben ook geen invloed op de premie of de dekking van de verzekering. 

5. Hoeveel en in welke situaties betaalt de verplichte AOV uit?

Volgens de plannen komt er een standaard 'eigen risico' van een jaar. Dit wordt ook wel 'wachttijd' genoemd. Dat betekent dat je die periode sowieso geen uitkering ontvangt als je arbeidsongeschikt bent. Een periode die je overigens wel zelf - in beperkte mate - kunt verkorten of verlengen. Verkort je 'm, dan stijgt de premie. Andersom daalt de premie.

De uitkering stopt op het moment dat je de AOW-leeftijd bereikt. Tenzij je eerder (deels) beter wordt, dan stopt de uitkering eerder of wordt die minder. 

Hoogte uitkering
Ben je volledig arbeidsongeschikt? Dan ontvang je - na de wachttijd - 70% van je laatste maandinkomen.

Let op: De uitkering zal nooit hoger zijn dan het dan geldende minimumloon. In 2024 is dat minimumloon € 2.216,67 per maand (bruto) bij een 40-urige werkweek. 

Arbeidsongeschiktheidspercentage
Meld je je aan als arbeidsongeschikte? Dan zal een arbeidsdeskundige van het UWV bepalen in welke mate je arbeidsongeschikt bent. Het vastgestelde arbeidsongeschiktheidspercentage is leidend bij de bepaling of en hoeveel uitkering je krijgt. De formule voor dit percentage is grofweg (laatste inkomsten - inkomsten die je met je beperking nog kunt verdienen)/laatste inkomsten.

Criterium gangbare arbeid
Als de deskundige bepaalt dat er werk is dat je - met jouw kwaliteiten - alsnog kunt doen, val je mogelijk buiten de verzekering. Dus ben je bouwondernemer en kun je door rugklachten niet meer in de bouw werken? Dan kan het UWV je vragen om ander werk te vinden dat minder belastend is voor je rug. Ook als dat in een totaal andere sector of in loondienst is. Kies je voor een private AOV? Dan is dit criterium mogelijk anders.  

6. Welke AOV past het beste bij mij?

Welke vorm van arbeidsongeschiktheidsverzekering het beste bij jou past, is dus van veel factoren afhankelijk. Alles wat we in dit blog schrijven, kun je dan ook niet opvatten als advies. Raadpleeg voor persoonlijk advies altijd een adviseur.

Uiteraard zijn er wel wat algemeenheden. Ben je jong, gezond en/of kun je het best even uitzingen zonder je ondernemersinkomen? Dan is een private AOV - via bank of verzekeraar - mogelijk aantrekkelijk. Je kunt die immers naar eigen behoefte samenstellen. Zo kun je de wachttijd verlengen en het verzekerde inkomen verlagen, waardoor je premie lager wordt. 

Heb je een zwaar beroep, ben je al ouder of heb je een medische achtergrond? Dan kan de publieke AOV interessant zijn, aangezien die premie alleen inkomensafhankelijk wordt. 

Ontdek de voordelen van de Knab AOV

Ben je op zoek naar een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp'ers? Check dan eens de Knab AOV. Daarmee ben je optimaal verzekerd, tegen een scherpe premie!

Je las zojuist een artikel uit de Knab Bieb.  Dé online verzamelplek met honderden praktische artikelen over hoe je je geldzaken als zzp'er slim kunt regelen.